ԱՇԽԱՐՀԻ ՏԱՐՕՐԻՆԱԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐԷՆ

ՈՉ՝ ԾԱ­ՓԱ­ՀԱ­ՐՈՒ­ԹԵԱՆ…

Ծա­փա­հա­րու­թիւ­նը գնա­հա­տան­քի ձեւ մըն է, որ կը ձգտի քա­ջա­լե­րել եւ խրա­խու­սել հան­դէս ե­կող ա­րուես­տա­գէ­տը։ Ան իր մեկ­նա­բա­նու­թեան ար­ժե­ւորու­մը կը տես­նէ ծա­փա­հա­րու­թեան ո­րա­կին՝ ո­րո­տըն­դոստ կամ յոտն­կայս, եւ տե­ւո­ղու­թեան մէջ։

Ծա­փա­հա­րու­թիւ­նը ն­­աեւ ընդ­հան­րա­ցած սո­վո­րու­թիւն մըն է դպրոց­նե­րու մէջ, հան­դի­սու­թեանց ըն­թաց­քին։ Ա­շա­կերտ­ներ՝ երբ հան­դէս կու գան գե­ղա­րուես­տա­կան յայ­տա­գիր­նե­րով եւ կամ մրցա­նակ­ներ կը ստա­նան վկա­յա­կա­նաց բաշխ­ման հան­դի­սու­թեանց ըն­թաց­քին, կը ծա­փա­հա­րուին ծնող­նե­րու եւ ազ­գա­կան­նե­րու կող­մէ։

Տու­նե­րու մէջ ալ ծա­փա­հա­րու­թեան ձայ­ներ կը լսուին, ծնն­­դեան տա­րե­դարձ­նե­րու տօ­նա­կա­տա­րու­թեանց ըն­թաց­քին։ Փոք­րի­կը՝ երբ կար­կան­դա­կին վրայ շա­րուած մո­մե­րը կը մա­րէ, շուր­ջին­նե­րը կը սկսին ծա­փա­հա­րել եւ «ու­րախ տա­րե­դար­ձի օր» եր­գել։

Ըն­կա­լեալ սո­վո­րու­թիւն­նե­րը դիւ­րին-դիւ­րին չեն ան­հե­տա­նար, սա­կայն բա­ցա­ռու­թիւն­ներ միշտ կան եւ եր­բեմն մեզ ապ­շա­հար կը ձգեն։ Հի­մա թոյլ տուէք բա­ցատ­րեմ միտքս:

Ու­րեմն, Աւստ­րա­լիոյ Սիտ­նի քա­ղա­քի հիւ­սի­սա­յին ա­փին Elanora Heights ա­ւա­նի պե­տա­կան վար­ժա­րա­նին մէջ վեր­ջերս ար­գի­լուե­ցաւ ծա­փա­հա­րու­թիւ­նը հան­դի­սու­թեանց ըն­թաց­քին, առ ի փափ­կան­կա­տու­թիւն ա­նոնց նկատ­մամբ՝ ո­րոնք զգա­յուն են ձայ­նի։

Ար­դա­րեւ, այս­պէսով՝ այդ դպրո­ցը որ­դեգ­րած կ՚ըլ­լայ «լուռ ցնծու­թիւն» (silent cheer) օ­րի­նա­գի­ծը, որ կը հա­մընկ­նի Աւստ­րա­լիոյ մէջ «քա­ղա­քա­կան ճշգրտու­թեան» (political correctness), զայն կի­րար­կե­լու այլ ար­գի­լում­նե­րու շար­քին, ինչ­պի­սիք են՝ գիր­կընդ­խառ­նում­նե­րը (hugging), Յի­սու­սի Ծնուն­դը ա­ւե­տող եր­գե­րու եր­գե­ցո­ղու­թիւ­նը եւ այլն։

Ա­ւե­լին՝ ծա­փե­լու փո­խա­րէն, ա­շա­կերտ­նե­րը կրնան ի­րենց բռունց­քը ճօ­ճել օ­դին մէջ… Ա­հա քե­զի ու­րա­խու­թեան ար­տա­յայ­տու­թիւն!

ԲԱ­ՐԻ ՍԱ­ՄԱ­ՐԱ­ՑԻՆ

Այս դէպ­քը կը պա­տա­հի Ա­մե­րի­կա­յի Ֆլո­րի­տա նա­հան­գին մէջ։ Չորս աղ­ջիկ զա­ւակ­նե­րու մայր Թաու­նի Նել­սը­նի կո­ղա­կիցն ու ա­նոր զա­ւակ­նե­րու հայ­րը զի­րենք ան­տէր ու ան­տի­րա­կան ձգե­լով հե­ռա­ցած է տու­նէն։

Իմ կար­ծի­քով՝ սա ան­մարդ­կա­յին եւ ա­նե­րե­ւա­կա­յե­լի ա­րարք մըն է, որ հա­մա­զօր է դա­ւա­ճա­նու­թեան։ Ինչ­պէ՞ս լքել ի­նը, հինգ, եւ եր­կու տա­րե­կան ու վեց շա­բա­թուայ նո­րա­ծին ե­րա­խա­ներ եւ ա­նե­րե­ւու­թա­նալ, ա­ռանց հետք մը իսկ ձգե­լու…

Ինչ որ է, անց­նինք մեր բուն նիւ­թին։ Խեղճ կի­նը՝ գի­շե­րով եւ անձ­րե­ւին տակ, ստի­պուած ե­ղած է եր­թալ մօ­տա­կայ նպա­րա­տուն մը, զա­ւակ­նե­րուն անհ­րա­ժեշտ սնն­­դե­ղէն գնե­լու հա­մար։ Սա­կայն երբ ինք­նա­շարժ կը վե­րա­դառ­նայ, մե­քե­նան չ՚աշ­խա­տիր։ Ին­չո՞ւ, ո­րով­հե­տեւ մեծ աղ­ջի­կը սխալ­մամբ լոյ­սը բաց թո­ղած է եւ առ ի հե­տե­ւանք՝ մարտ­կո­ցը (battery) սպա­ռած է…

Ճա­րա­հատ կի­նը կը փոր­ձէ անց­նող ինք­նա­շար­ժնե­րէն օգ­նու­թիւն խնդ­­րել, բայց ա­նօ­գուտ։ Քսան վայր­կեան ետք, եօթանասունը-վեց տա­րե­կան մարդ մը, որ կը քա­լէր գա­ւա­զա­նի օգ­նու­թեամբ, կը մօ­տե­նայ ինք­նա­շար­ժին եւ ջուր ու տաք կե­րա­կուր կը հրամց­նէ ա­նոնց։ Ան նաեւ կ՚ը­սէ, թէ ճամ­բան մնա­ցած ինք­նա­շար­ժնե­րու յա­տուկ սպա­սար­կու­թեան մե­քե­նան (road service) կան­չած է, որ զի­րենք տուն հասց­նէ այդ գի­շեր։

Յա­ջորդ առ­տու՝ նոյն մար­դը մե­քե­նա­գոր­ծի մը հետ կը ներ­կա­յա­նայ կնկան տու­նը։ Մե­քե­նան նո­րո­գուե­լէ ետք երբ կի­նը կ­­՚ու­զէ վճա­րել, մե­քե­նա­գոր­ծը կ­­՚ը­սէ, թէ տա­րի­քոտ մար­դը վճա­րած է հարկ ե­ղա­ծը։ Ապ­շած՝ ան­մի­ջա­պէս կը մօ­տե­նայ «Բա­րի Սա­մա­րաց­ի»ին եւ կը հարցն­է, թէ ինչպ­էս կրնայ վար­ձատ­րել զ­­ինք, իր ը­րած բա­րիքն­եր­ուն հա­մար։

Տա­րիք­ոտ մար­դը՝ ժպիտ­ը եր­ես­ին կը պա­տաս­խան­է՝ «Մ­­իակ վար­ձատր­ութ­իւն­ը որ կը պա­հան­ջեմ քեզմ­է հե­տեւ­եալն է՝ մի՛ յու­սա­հատ­իր եւ շար­ու­նա­կէ ըլ­լալ լաւ մայր մ­­ը, զա­ւակն­եր­ուդ հա­մար»:

Է՜հ, այս տե­սա­կի մարդ կա՞յ տա­կա­ւին եւ այդ ալ Մի­ա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րո­՞ւ մէջ։ Ան­հա­ւա­տա­լի­, բայց ի­րաւ։

ԳԷՈՐԳ ՔԷՕՇ­ԿԷ­ՐԵԱՆ

«Զար­թօնք», Լի­բա­նան