ՇԱՀԱՍԻՐԱԿԱՆ ԶԳԱՑՈՒՄՆԵՐ

Աշխարհասիրական ներքին զգացումներէ տարուող մարդը ձայն մը միայն կը լսէ իր մարմնական ականջներով. «Ի՛մս է»։ Թէեւ խղճին ձայնը կ՚ընդդիմանայ, բայց ի զուր, քանի որ շահասիրական ներքին զգացումներուն ձայնը, դժբախտաբար, կը խափանէ խղճին ձայնը։ Արդարեւ, ի բնէ ամէն ինչ բարի է, եւ չարը տեւապէս կ՚աշխատի բարին յարմարցնել իրեն, եւ աշխարհասիրութեան միջոցով կ՚ուզէ գործադրել իր չարութիւնը։ Ուստի, խորամանկութիւնը, խարդախութիւնը ներհակ է ճշմարտութեան, քանի որ ան կ՚եղծանէ ճշմարտութիւնը։

Այս իմաստով՝ շահը եւ շահամոլութիւնը այն վայրագ եւ բիրտ ուժն է, որ կը քանդէ, կը կործանէ ի՛նչ որ իրենը չէ։ Մտայնութիւնը սա է. այն ինչ որ իմս չէ՝ գոյութիւն չունի։ Եւ ասիկա «հին մարդ»ու եւ «նոր մարդ»ու հարց մըն է…

Անոնք որոնք դեռ կ՚ապրին «հին մարդ»ը, իրենց մէջ գործող աւերիչ եւ ահաւոր ուժը՝ շա՛հն է. ջիղը այս նիւթական եւ նիւթապաշտ աշխարհին՝ որուն առանցքին վրայ կը դառնան շարունակ՝ կուռք պաշտողներու հոգիները։ Դեռ անոնց մէջ անյագ ցանկութիւններու լկտի «աստուած»ներուն ձայնն է, որ կը լսուի. իսկ «նոր մարդ»ուն մէջ՝ ուր Քրիստոս Ինք կ՚ապրի, սէ՛րն է, որ կը գործէ։

Այն գութի, կարեկցութեան, քաղցրութեան, հեզութեան եւ խոնարհութեան Աստուածը, որ կը կանգնէ՝ կը շինէ սիրտերը իբր անձեռագործ տաճարներ՝ իր սիրովը օծուն, եւ ո՛ւր Ինք կը բնակի. «Դուք կենդանի Աստուծոյ տաճարներն էք»։

Սէրը բոլոր առաքինութիւններու եւ ազնուութեան, բոլոր մեծագործութիւններու, բոլոր օրէնքներու հիմը եւ խարիսխը չէ՞։ Այն է անուշ ներդաշնակութիւնը մարդուն կամքին, երկնային մեղեդին անոր խորհուրդներուն, զօրեղ զսպանակը իր յոյզերուն եւ զգացումներուն։

Մարդիկ սիրոյ երկնային ներշնչումներուն տակ իրարու հանդէպ գթութեան չե՞ն դառնար. մինչ շահասիրութեան հրապոյրէն յափշտակուած՝ արբշիռ հեշտանքին տակ՝ հրէշներ։ Վերստին ծնած «նոր մարդ»ուն սիրտը աննենգ եւ սուրբ սիրով լեցուած՝ կը բաբախէ եւ կը ստիպէ, կը մղէ զայն սիրել՝ ո՛չ միայն իր ընկերը, այլ՝ իր հակառակորդն ալ։

Ահա այս մեծ եւ վսեմ սկզբունքը՝ քրիստոնէութիւնն էր, որ ծնաւ փառասիրութեան, անձնասիրութեան եւ եսամոլութեան, ոճիրներու եւ ապականութիւններու մահահոտ, մահաբոյր դարերու ծոցէն։

Եղբայրութեան, հաւասարութեան, համաձայնութեան եւ ճշմարիտ խաղաղութեան կեանքը Քրիստոսի աստուածային կեանքովը հիւսուած հաշտութեան «ծիրանի գօտի» մը եղաւ երկիրը երկինքին հետ կապող։ Քրիստոսի հետեւորդները, որոնք աներկիւղ մտան բոլոր երկիրներու սահմաններէն ներս, եւ բարբարիկ դարերու բարքերը յեղաշրջեցին՝ փոխելով աշխարհի վիճակը եւ ինկած մարդուն ընդհանուր «ճակատագիր»ը, անոնք մէկ կողմէ լեզո՛ւ մը միայն գիտէին, անով խօսեցան ապառաժուտ եւ սառած սիրտերու եւ փշրեցին զանոնք։ Անոնք խօսեցան ինկած հոգիներու, յուսալքուած սիրտերու եւ բարձրացուցին զանոնք։

Ահաւասի՛կ, այդ լեզուն «սիրոյ լեզու»ն էր՝ տիեզերական լեզուն, ամենահասկնալի լեզուն՝ Աստուծոյ լեզուն. այս երկնաբարբառը կը հասկնան միայն անոնք, որոնք Սուրբ Հոգիէն ծնած են եւ կ՚ապրին «նոր մարդ»ը…

Որքա՜ն մայրածիններ եկեր անցեր են մեր սա ապրած երկրի վրայէն։ Աշխարհը շատ է տեսեր սա կեանքին առեղծուածը լուծելու աշխատող փիլիսոփաներու կեանքէն՝ անիրական երջանկութիւնը լիապէս վայելելու բուռն փափաքէն մղուած եւ քշուած յուսախաբներ։

Ի՞նչ կ՚ըսէք. կ՚իրականանա՞յ արդեօք Thomas More-ի «Utopia»ն…

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Դեկտեմբեր 13, 2024, Իսթանպուլ