ՀԵՐԹԱԿԱՆ ԱՆԿԻՒՆԱԴԱՐՁ

Իշխանափոխութեան յաջորդած յարաբերական հանդարտութենէն վերջ, Սուրիոյ մէջ այժմու անցումային շրջանին օրակարգը վերստին կը բնորոշեն արիւնալի դէպքերը։ Ստեղծուած ծանր իրավիճակին մէջ երէկ անկիւնադարձային ու պատմական իրադարձութիւն մը տեղի ունեցաւ։ Երբ վերջին օրերուն երկրին մէջ կը թիրախաւորուէին ալեւիները, երէկ Դամասկոսի ղեկավարութեան եւ Սուրիոյ ժողովրդավարակ ուժերուն միջեւ համաձայնագիր մը ստորագրուեցաւ։ Ներքին պատերազմին յաջորդած մթնոլորտին մէջ սա հերթական անկիւնադարձն է։ Սուրիոյ նախագահ Ահմէտ Շարա յիշեալ փաստաթուղթը ստորագրեց Մազլում Ապտիի հետ, որու գլխաւորած Սուրիոյ ժողովրդավարակ ուժերը կը ներառեն ՓՔՔ-ի շառաւիղ ՓԵՏ-ն։ Միջազգային աղբիւրներ կը մատնանշեն, որ քաղաքականութեան, զէնքի ու նաւթի եռեակին վրայ խարսխուած համաձայնութիւն մըն է այս մէկը։ Նկատի ունենալով, որ Սուրիոյ ժողովրդավարակ ուժերը կը խրախուսուէին Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու կողմէ՝ այժմ Մազլում Ապտի վերածուած է քաղաքական դերակատարի մը, որ երէկ Ահմէտ Շարայի հետ ձեռնուելու ժամանակ տեսախցիկներու առջեւ յայտնուեցաւ։

Անգարայի ղեկավարութիւնը անմիջական ուշադրութեամբ կը հետեւի իրադարձութիւններուն՝ մանաւանդ, որ Դամասկոսի անցումային շրջանի իշխանութեան վրայ ունի լուրջ ազդեցութիւն։ Հանրապետութեան նախագահ Ռեճեփ Թայյիպ Էրտողան երէկ յայտնեց, որ Սուրիոյ մէջ դաւանանքներու միջեւ բախում կը հրահրուի, ալեւիներու գրգռութիւնը խափանարարութիւն կը համարուի։ «Կալուածական ճարտարագիտութիւնը անկարելի է եւ Թուրքիա երբեք չի յօժարիր Սուրիոյ մէջ նման երեւոյթի մը», ըսաւ նախագահը։

Սուրիոյ վերջին իրադարձութիւնները ունին նաեւ չափումներ, որոնք կը վերաբերին Միացեալ Նահանգներ-Ռուսաստան առանցքին։ ՄԱԿ-ի մօտ Ռուսաստանի մշտական ներկայացուցիչ դեսպան Վասիլի Նեպենզիա երէկ յայտնեց, որ այս հարցով Ուաշինկթընի եւ Մոսկուայի միջեւ շփումներ տեղի ունեցած են։

Իր կարգին, ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղար Անթոնիօ Կութերես կոչ ուղղեց, որպէսզի արիւնահոսութիւնը անյապաղ դադրեցուի Սուրիոյ մէջ։ Ընդհանուր քարտուղարին բանբերը՝ Սթեֆան Տիւժարիք ընդգծեց, որ բոլոր մեղաւորները պէտք է պատասխանատուութեան ենթարկուին։ Մինչ այդ, համաշխարհային կազմակերպութիւնը Սուրիոյ ծովեզերեայ շրջաններէն արդէն տարհանած է անձնակազմին մէկ մասը։