ԱՒԱՆԴՈՒԹԻՒՆ

«Աւանդ» իր ամենայն եւ ընդարձակ իմաստով կը նշանակէ՝ «պահ տրուած բան»։ Ուստի, «աւանդ»ը արժէք մըն է՝ որ պէտք է պահեն եւ պահպանեն իրերայաջորդ սերունդներ։ Իսկ փոխաբերական իմաստով «աւանդ» կը նշանակէ՝ կտակ, պատուէր, ընծայ։ «Աւանդ» բառը զանազան շրջաններու, զանազան հեղինակներու կողմէ գործածուած է որպէս «աւանդական սովորութիւն», «շնորհ», «գաղտնիք», «խորհուրդ», «աւանդութիւն»։

Աւանդութիւնը՝ հաւատքի, մշակոյթի, բարոյական արժէքներու ժամանակաւոր սովորութիւններու տեւականութիւն ստանալն է, որ պէտք է պահպանել։ Եւ այս իմաստով, աւանդութիւնը «անցեալ» չէ՛, այլ՝ ներկայ կեանքին աւիշը՝ որ կենդանութեան աղբիւրն է։ Ուստի, աւանդութիւնը, ինքնապահպանութեան եւ ինքնագոյատեւման միջոց մը, սկզբնական ազդակ մըն է։

Աւանդութիւնը՝ ժառանգութիւն մըն է, որ պէտք է աճեցնել, աւելցնել. ուրիշ խօսքով աւանդութիւնը յառաջդիմութեան ենթակայ է՝ բարեփոխութեան եւ հետզհետէ զարգացման մէջ կը բազմանայ, կը ստուարանայ։ Աւանդութիւնը ընտանեկան կեանքին, ընկերային կեանքին, վերջապէս հաւաքական կեանքին կորիզն է, իսկ անոր վրայ կատարուած բարեփոխութիւնները՝ անոր պատեանը կամ կեղեւը։ Արդարեւ, պատեանն է, որ կը պաշտպանէ միջուկը։

Աւանդութիւնը, ըսինք, որ մշակոյթի եւ հաւատքի արժէքներու ամբողջութիւնն է եւ այս իմաստով ան, անհատական եւ հաւաքական ինքնութեան ցուցանիշն է։ Աւանդութիւնները եւ անոնց տրուած արժէքը եւ պահպանութեան աստիճանը անհատին եւ ժողովուրդին, ազգին ինքնութեան ստուգանիշներն են։

Բայց, յատկապէս պէտք է յիշենք եւ յիշեցնենք, որ աւանդապահութիւնը որքան օգտակար է, նոյնքան վնասակար է աւանդապաշտութիւնը։ Աւանդապաշտութիւնը, որովհետեւ, կը նշանակէ անցեալին կառչած մնալ՝ միայն անցեալին մէջ ապրիլ՝ ամէն ինչ անցեալէն սպասել՝ ամուլ եւ անաշխատ։ Մարդ կոչուած է յառաջդիմելու՝ աշխատելու եւ գործելու, ապա ուրեմն, ան պէտք է աւանդութիւնը հիմ ունենալու եւ անոր վրայ կեանքի շէնքը բարձրացնելու՝ դէպի բարին, դէպի գեղեցիկը եւ դէպի ճշմարտութիւնը։ Եւ անոնք, որոնք կ՚ուրանան աւանդութիւնը, պէտք է գիտնան, թէ իրենք ալ աւանդութիւն մը պիտի թողուն իրենց յաջորդներուն եւ ատիկա պէտք է ըլլայ բարութիւն, գեղեկցութիւն եւ ճշմարտութիւն ցոլացնող «արժէք»։

Աւանդութիւնը փոխանցումի եղանակ մըն է։

«Սուրբ Աւանդութիւն»ը կը պահպանէ մեր Տէր Քրիստոսէն եւ Սուրբ Հոգիէն առաքեալներուն յանձնուած Աստուծոյ Խօսքը եւ զայն ամբողջութեամբ անոնց յաջորդներուն կը փոխանցէ, որպէսզի անոնք ալ՝ լուսաւորուած ճշմարտութեան Հոգիէն, քարոզութեան միջոցով զայն պահեն, բացատրեն եւ հաւատարմութեամբ տարածեն։

Քրիստոս Տէրը՝ որուն մէջ բարձրեալ Աստուծոյ ամբողջ Յայտնութիւնը իր լրումին կը հասնի, Աւետարանը իր կատարումին հասցնելէ եւ մարգարէներուն նախապէս խոստացածին համեմատ՝ զայն Իր բերանով հռչակելէ ետք, այժմ հրահանգեց Իր առաքեալներուն՝ որ զայն քարոզեն բոլորին իբրեւ փրկարար աղբիւր ամէն ճշմարտութեան, ամէն բարութեան, ամէն գեղեցկութեան եւ բարոյական ամէն կանոնի, մարդոց հաղորդելով աստուածային պարգեւները…

Եւ այսպէս, հաղորդումը՝ զոր Հայրը Ինքն իր մասին կատարեց Իր Բանին՝ եւ Սուրբ Հոգիին միջոցաւ, կը մնայ ներկայ եւ գործօն՝ Եկեղեցւոյ մէջ. Աստուած, որ ատենօք խոսեցաւ, չի դադրիր խօսելէ Իր սիրելի Որդիին Հարսին հետ, իսկ Սուրբ Հոգին՝ Որուն միջոցով Աւետարանին կենդանի ձայնը կը հնչէ Եկեղեցւոյ մէջ եւ ասոր միջոցով ալ՝ աշխարհի վրայ, հաւատաւոր հաւատացեալները կը ներմուծէ ամբողջական ճշմարտութեան մէջ եւ կ՚ընէ այնպէս, որ Քրիստոսի խօսքը բնակի անոնց մէջ առատութեամբ եւ աւանդաբար տարածուի։

Ուստի, աւանդութիւնը՝ աւանդապահութեամբ կարեւոր եւ անհրաժեշտ դեր մը կը խաղայ իւրաքանչիւր քրիստոնեայի կեանքին մէջ։

Իսկ մշակութային աւանդութեան, եւս սրբազան գործին մէջ՝ իրա՛ւ մտաւորականներու, իրա՛ւ կրթական մշակներու եւ անկեղծ մշակութասէրներու ծանր պարտականութիւն եւ լուրջ պատասխանատուութիւն կը վերաբերի աւանդապահելու եւ փոխանցելու բոլոր արժէքները…

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Յունուար 14, 2025, Իսթանպուլ