ՊՐԻՒՔՍԷԼԻ ՄԷՋ ԱՀԱԶԱՆԳ

Հա­յաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան ե­րէկ Պրիւք­սէ­լի մէջ մաս­նակ­ցե­ցաւ Եւ­րո­խոր­հուր­դի Նա­խա­րա­րաց կո­մի­տէի 125-րդ նս­տաշր­ջա­նին, ո­րուն ներ­կայ գտնուե­ցան Եւ­րո­խոր­հուր­դի ընդ­հա­նուր քար­տու­ղար Թոր­պիոն Եակ­լանտ, Եւ­րո­խոր­հուր­դի խորհր­դա­րա­նա­կան վե­հա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ Անն Պրա­սէօր, Եւ­րո­խոր­հուր­դի մար­դու ի­րա­ւանց յանձ­նա­կա­տար Նիլս Միւժ­նիքս, ԵԱՀԿ-ի ընդ­հա­նուր քար­տու­ղար Լամ­պեր­թօ Զա­նիէր, Եւ­րո­խոր­հուր­դի ան­դամ երեսունվեց եր­կիր­նե­րու ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար­ներ եւ այլ ան­դամ պե­տու­թիւն­նե­րէն բարձ­րաս­տի­ճան պա­տուի­րա­կու­թիւն­ներ։

Ե­րե­ւա­նի պաշ­տօ­նա­կան աղ­բիւր­նե­րու հա­ղոր­դում­նե­րով, Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան նըս-տաշր­ջա­նի ըն­թաց­քին հան­դէս ե­կաւ ե­լոյ­թով մը։ Այս առ­թիւ ան ա­ռա­ջին հեր­թին շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նեց Եւ­րո­խոր­հուր­դի ընդ­հա­նուր քար­տու­ղա­րին՝ Եւ­րո­պա­յէ ներս մար­դու ի­րա­ւանց ի­րա­վի­ճա­կին վե­րա­բե­րեալ երկ­րորդ զե­կոյ­ցի պատ­րաս­տու­թեան հա­մար։ Նա­խա­րա­րը նշեց, որ Հա­յաս­տան կը բաժ­նէ զե­կոյ­ցին մէջ տրուած գնա­հա­տա­կա­նը առ այն, որ մար­դու ի­րա­ւանց պաշտ­պա­նու­թիւ­նը, ժո­ղովրդա­վա­րա­կան հաս­տա­տու­թիւն­նե­րու եւ ի­րա­ւա­կան պե­տու­թեան ամ­րապն­դու­մը կրնան ա­ւե­լի նպաս­տել Եւ­րո­պա­յի մէջ ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան անվ­տան­գու­թեան ամ­րապնդ­ման։

«Մենք հա­մո­զուած ենք, որ հիմ­նա­րար ի­րա­ւունք­նե­րու պաշտ­պա­նու­թիւ­նը պէտք չէ ու չի կրնար պայ­մա­նա­ւո­րուիլ կար­գա­վի­ճա­կով այն տա­րած­քին, ուր կ՚ապ­րին ժո­ղո­վուրդ­նե­րը։ Խօ­սե­լով Մար­դու ի­րա­ւանց հա­մընդ­հա­նուր հռչա­կագ­րին լե­զուով ո­րե­ւէ անձ՝ ան­կախ իր բնա­կած երկ­րի կամ տա­րած­քի քա­ղա­քա­կան, ի­րա­ւա­կան կամ մի­ջազ­գա­յին կար­գա­վի­ճա­կէն, չի կրնար են­թար­կուիլ խտրա­կա­նու­թեան։ Ուս­տի, խրա­խու­սե­լի են ընդ­հա­նուր քար­տու­ղա­րին ջան­քե­րը՝ շա­րու­նա­կե­լու բա­ցա­յայ­տել Եւ­րո­խոր­հուր­դի չա­փա­նիշ­նե­րու կի­րա­ռու­մը կազ­մա­կեր­պու­թեան ի­րա­ւա­սու­թեան ամ­բողջ տա­րած­քէն ներս», շեշ­տեց Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան, որ անդ­րա­դար­ձաւ նաեւ Ար­ցա­խի մէջ տե­ղի ու­նե­ցած խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րուն եւ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նախնդ­րի կար­գա­ւոր­ման գոր­ծըն­թա­ցին։ Այս կա­պակ­ցու­թեամբ ան շա­րու­նա­կեց.

«Մա­յի­սի 3-ին Ար­ցախ կա­տա­րեց իր վե­ցե­րորդ խորհըր-դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րը, ո­րոնք Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի ժո­ղո­վուր­դի՝ ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան զար­գաց­ման եւ մար­դու ի­րա­ւանց հան­դէպ յար­գան­քի հա­ւա­տար­մու­թեան հեր­թա­կան վկա­յու­թիւնն են։ Ղա­րա­բա­ղեան հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման մի­ջազ­գա­յին ի­րա­ւա­սու­թեան տէր ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը շա­րու­նա­կա­բար նշած են Ար­ցա­խի իշ­խա­նու­թիւն­նե­րու կող­մէ ընտ­րու­թիւն­նե­րու մի­ջո­ցաւ ի­րենց բնակ­չու­թեան հան­րա­յին կեան­քը ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան ճա­նա­պար­հով կազ­մա­կեր­պե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թիւ­նը։ Վերջին ընտ­րու­թիւն­նե­րուն վե­րա­բե­րեալ ի­րենց յայ­տա­րա­րու­թեան մէջ հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը վե­րա­հաս­տա­տե­ցին Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի ժո­ղո­վուր­դին դե­րը իր ա­պա­գան ո­րո­շե­լու գոր­ծին մէջ։ Դժբախ­տա­բար, հա­կա­մար­տու­թեան գօ­տիէն ներս ի­րա­վի­ճա­կը կը շա­րու­նա­կէ մնալ լա­րուած։ Հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը յստակ մատ­նան­շած են լա­րուա­ծու­թեան պա­տաս­խա­նա­տու կող­մը։ Ա­նոնք լուրջ մտա­հո­գու­թիւն յայտ­նած են Ատր­պէյ­ճա­նի՝ շփման գծի եր­կայն­քով եւ Հա­յաս­տա­նի հետ սահ­մա­նի ներ­խու­ժում­նե­րուն կա­պակ­ցու­թեամբ, ուղ­ղա­կիօ­րէն կոչ ուղ­ղած են Պա­քուին, որ­պէս­զի հա­ւա­տա­րիմ մնայ հա­կա­մար­տու­թեան խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման իր պար­տա­ւո­րու­թիւն­նե­րուն։ Հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը մտա­հո­գու­թիւն յայտ­նած են ըն­թա­ցող բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցի, Մինս­քեան խմբա­կի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րու եւ ԵԱՀԿ-ի դի­տորդ­նե­րու հաս­ցէին Պա­քուէն հնչող ան­հիմն քննա­դա­տու­թեան ա­ռըն­չու­թեամբ։ Ատր­պէյ­ճա­նա­կան շա­րու­նա­կա­կան սադ­րանք­նե­րը կը զու­գոր­դուին ռազ­մա­տենչ հռե­տո­րա­բա­նու­թեամբ եւ հա­յա­տեա­ցու­թեան քա­րո­զով։ Ա­ւե­լի՛ն, Ատր­պէյ­ճա­նի մէջ կը հե­տապն­դուին ու ճա­ղե­րու ե­տին կը յայտ­նուին մտա­ւո­րա­կան­նե­րը, լրագ­րող­նե­րը եւ քա­ղա­քա­ցիա­կան հա­սա­րա­կու­թեան այն ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը, ո­րոնք խա­ղա­ղու­թեան եւ հաշ­տեց­ման ջա­տա­գով­ներ են։ Մար­դու ի­րա­ւանց պաշտ­պա­նու­թեամբ զբա­ղող բազ­մա­թիւ մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պու­թիւն­ներ, նե­րա­ռեալ Եւ­րո­խոր­հուր­դը, ա­հա­զան­գած են հա­յոց դէմ ա­տե­լու­թիւն սեր­մա­նող այդ քա­ղա­քա­կա­նու­թեան մա­սին»։

Պ­րիւք­սէ­լի նստաշր­ջա­նին ըն­թաց­քին Նալ­պան­տեան ներ­կա­յա­ցուց նաեւ 2015-ի տա­րե­լի­ցի մի­ջո­ցա­ռում­նե­րուն խոր­հուր­դը։ «Ծայ­րա­յե­ղու­թեան, բռնու­թեան եւ ա­հա­բեկ­չու­թեան ա­ճը այ­սօր մենք կը տես­նենք եւ սա մե­ծա­գոյն սպառ­նա­լիք­նե­րէն մին է, ո­րուն մենք այ­սօր կը բա­խինք։ Ցե­ղա­պաշ­տու­թիւ­նը, այ­լա­տեա­ցու­թիւ­նը, ան­հան­դուր­ժո­ղու­թիւ­նը կ՚ոտ­նա­հա­րեն մար­դու ար­ժա­նա­պա­տուու­թիւ­նը, հա­սա­րա­կու­թիւն­նե­րէն ներս կը ստեղ­ծեն թշնա­միի կեր­պար, այդ­պէ­սով կը վտան­գեն հա­սա­րա­կա­կան ներ­դաշ­նա­կու­թիւ­նը։ Պատ­մու­թեան դառն փոր­ձա­ռու­թե­նէն մենք գի­տենք, որ սա կրնայ տե­ղի տալ ա­տե­լու­թե­նէ դրդուած յան­ցա­գոր­ծու­թիւն­նե­րու եւ նոյ­նիսկ՝ մարդ­կու­թեան դէմ ոճ­րա­գոր­ծու­թիւն­նե­րու։ Որ­պէս ցե­ղաս­պա­նու­թեան սար­սա­փի մէ­ջով ան­ցած ժո­ղո­վուրդ՝ մենք բա­րո­յա­կան պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւն կը զգանք՝ բարձ­րաց­նե­լու այս ար­հա­ւիր­քին մա­սին ի­րա­զե­կուա­ծու­թիւ­նը եւ ը­նե­լու ա­ռա­ւե­լա­գոյ­նը՝ նպաս­տե­լու հա­մար մար­դկու­թեան դէմ յան­ցա­գոր­ծու­թիւն­նե­րու կան­խար­գիլ­ման։ Այս իսկ խոր­հուր­դով աշ­խար­հաս­փիւռ հա­յե­րը՝ մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թեան հետ, Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թեան 100-րդ տա­րե­լի­ցին առ­թիւ յար­գան­քի տուրք կը մա­տու­ցեն մէկուկէս մի­լիոն ան­մեղ զո­հե­րու յի­շա­տա­կին ու միաս­նա­բար կը բա­ցա­գան­չեն՝ այ­լեւս եր­բե՛ք», ը­սաւ Նալ­պան­տեան։  

Ա­ւե­լի վերջ Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան ե­րախ­տա­գի­տու­թիւն յայտ­նեց Եւ­րո­խոր­հուր­դի ընդ­հա­նուր քար­տու­ղա­րին եւ ան­դամ պե­տու­թիւն­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րուն՝ ան­ցեալ Ապ­րի­լին Ե­րե­ւա­նի մէջ կազ­մա­կեր­պուած «Ընդ­դէմ ցե­ղաս­պա­նու­թեան յան­ցա­գոր­ծու­թեան» կլո­պալ ֆո­րու­մին բե­րուած մաս­նակ­ցու­թեան եւ ներդ­րու­մին հա­մար։