ԳԵՐՀԱՍՈՒՆՑԱԾ ՎԻՃԱԿ…
Ռուսաստանի Արտաքին գործոց նախարար Սէրկէյ Լաւրով երէկ Մոսկուայի մէջ հիւրընկալեց Ատրպէյճանի Արտաքին գործոց նախարար Էլմար Մամէտեարովը։ Հարկ է նշել, որ ազէրի նախարարին այս պաշտօնական այցելութիւնը տեղի ունեցաւ Լաւրովի հրաւէրով։ Մոսկուայի մէջ Մամէտեարով մէկտեղուեցաւ նաեւ Ռուսաստանի Պետական Տումայի նախագահ Սէրկէյ Նարիշքինի եւ Ռուսաստանի Փոխ-վարչապետ Տիմիթրի Ռոկոզինի հետ։
Մոսկուայի եւ Պաքուի միջեւ տեղի ունեցած բանակցութիւններուն ընթացքին օրակարգի վրայ եկաւ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդիրը։ Լաւրով եւ Մամէտեարով քննարկեցին նաեւ երկկողմանի համագործակցութեան ընթացքն ու հեռանկարները, կարծիքներ փոխանակեցին տարածքաշրջանային եւ միջազգային օրակարգի հրատապ հարցերուն շուրջ։
Մոսկուայի դիւանագիտական շրջանակները ընդգծեցին, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան կարգաւորումը մաս կը կազմէ Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականութեան առաջնահերթութիւններու շարքին։ Նոյնաժամանակ ռուսական աղբիւրները ընդգծեցին, որ անհրաժեշտ կը համարեն նշել, թէ ԵԱՀԿ-ի Մինսքեան խմբակը կրնայ օգնել այս ուղղութեամբ եւ առաջարկել լուծման տարբերակներ, իսկ բուն կարգաւորումը կախեալ է ո՛չ թէ միջնորդներէն, այլ՝ հակամարտ կողմերէն իսկ։
Երէկուան բանակցութիւններէն վերջ Սէրկէյ Լաւրով եւ Էլմար Մամէտեարով Մոսկուայի մէջ սարքեցին համատեղ մամլոյ ասուլիս մը, որու ընթացքին եւս կատարուեցաւ ղարաբաղեան հիմնահարցին վերաբերեալ յայտարարութիւններ։ Ըստ Լաւրովի, Մոսկուա ղարաբաղեան խնդրի լուծումը կը դասէ իր արտաքին քաղաքականութեան առաջնահերթութիւններու շարքին։
Իր կարգին, Էլմար Մամէտեարովն ալ յայտնեց, որ կը բաժնէ լաւատեսութիւնը հակամարտութեան կարգաւորման վերաբերեալ։ «Կայ նիւթ, կայ խնդիր, զայն պէտք է լուծել։ Ան արդէն գերհասունցած է։ Հակամարտութեան շատ երկար տեւած ըլլալը ոչ ոքի կողմէ կը ժխտուի։ Իսկական հիմք մը կայ պայմանաւորուածութիւններու հասնելու համար, բոլորը համաձայն են այս հանգամանքին հետ։ Այժմ պէտք է, որ այդ փոխըմբռնումը փոխադրուի յստակ ձեւակերպումներու դաշտ», յայտարարեց Մամէտեարով Մոսկուայի մէջ։
«Ազատութիւն» ռատիօկայանի հաղորդումներով, Սէրկէյ Լաւրով ընդգծեց, թէ մանրամասնօրէն, քանի մը ժամ քննարկած են Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգաւորման վերաբերեալ մօտեցումները՝ հաշուի առնելով վերջին բազում տարիներուն տարուած աշխատանքը, առաջին հերթին՝ ԵԱՀԿ-ի Մինսքեան խմբակի համանախագահներու՝ Ռուսաստանի, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու եւ Ֆրանսայի գծով։ Ռուս նախարարը ընդգծեց, թէ զգոյշ, բայց ամրապնդուող լաւատեսութեամբ կը դիտարկէ այս իրավիճակը։ Ան համոզուած է, թէ իսկական հիմք մը գոյութիւն ունի համաձայնութեան հասնելու համար։
Մոսկուայի մէջ Մամէտեարով հարցումի մը պատասխանելով խօսեցաւ նաեւ Եւրոմիութեան Ռիկայի մէջ տեղի ունեցած Արեւելեան գործընկերութեան գագաթաժողովի ընթացքին ապրուածներուն։ Ծանօթ է, որ ազէրի նախարարը գագաթաժողովի հռչակագրի՝ ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման վերաբերեալ յօդուածի քննարկման ժամանակ լքած էր դահլիճը՝ իր պահանջին մերժուելուն պատճառով։ Ըստ Մամէտեարովի, Պաքուի փափաքն էր, որ այդ հռչակագրին մէջ նշուէր նաեւ ՄԱԿ-ի Անվտանգութեան խորհուրդի չորս բանաձեւերուն դերը։ «Սակայն եւրոպացի գործընկերները կը յայտարարէին, որ սա շատ մանրամասն ձեւակերպում մըն է եւ այդ պարագային պէտք է համապատասխան ուշադրութիւն ցուցաբերուի նաեւ այլ հակամարտութիւններուն նկատմամբ։ Բայց մենք պնդեցինք մինչեւ վերջին պահը եւ նոյնիսկ արդիւնքին յայտարարեցինք, որ կըր-նանք այդ բանաձեւին չմիանալ։ Վերջապէս գտնուեցաւ փոխզիջումային տարբերակ մը, որով մենք յաւելեալ յայտարարութիւն կ՚ընենք հռչակագրին առընչութեամբ, որուն մէջ կը նկարագրուի իրավիճակը ՄԱԿ-ի Անվտանգութեան խորհուրդի յիշեալ բանաձեւերու հաշուարմամբ», ըսաւ Մամէտեարով։
Մոսկուայի մէջ ունեցած շփումներուն կապակցութեամբ Մամէտեարով հարցազրոյց մըն ալ տուաւ «Ռուսիա 24» հեռուստակայանին։ Այս առթիւ ան շեշտեց, թէ Ռուսաստան յստակ փափաք ունի՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութիւնը տեղէն շարժելու համար։ Ազէրի նախարարը յայտնեց, որ իր երկրի եւ Ռուսաստանի միջեւ ռազմավարական համագործակցութիւնը ունի զանազան բաղադրիչներ. ինչպէս՝ քաղաքական, տնտեսական, մարդասիրական։ Էլմար Մամէտեարով եւ Սէրկէյ Լաւրով Մոսկուայի վերջին բանակցութիւններու աւարտին ստորագրեցին նաեւ փաստաթուղթ մը, որ կը վերաբերի յաջորդ երկու տարիներու ընթացքին երկու երկիրներու արտաքին գործոց նախարարութիւններուն մէջ խորհրդակցութիւններուն եւ համագործակ-ցութեան։ Սէրկէյ Լաւրով Ռուսաստանի եւ Ատրպէյճանի ռազմավարական համագործակցութիւնը կարեւորեց նաեւ Հարաւային Կովկասի տարածքաշրջանէն ներս կայունութեան հաստատման տեսանկիւնէն։