ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ԱՆԱՏՈԼՈՒԻ ՀՐԱՊՈՅՐԸ

Ֆրան­սա­կան մշա­կոյ­թի կեդ­րո­նին մէջ ե­րէկ կա­յա­ցաւ հե­տաքրք­րա­շարժ բա­նա­խօ­սու­թիւն մը։ «Քա­ռա­սուն տա­րուան ճա­նա­պար­հոր­դու­թիւն մը ա­րե­ւե­լեան Ա­նա­տո­լուի մէջ» խո­րագ­րեալ ձեռ­նար­կին ըն­թաց­քին շուրջ քա­ռա­սուն տա­րի ա­ռաջ դէ­պի հնա­գոյն հայ­կա­կան բնա­կա­վայ­րե­րը կա­տա­րած իր շրջապ­տոյ­տին մա­սին ար­տա­յայ­տուե­ցաւ Ստե­փան Պու­տո­յեան, լու­սան­կար­նե­րու ու­ղեկ­ցու­թեամբ։ Բա­նա­խօ­սու­թիւ­նը վա­րեց պատ­մա­բան Նա­զան Մագ­սու­տեան։

Ստե­փան Պու­տո­յեան 1968-ի ամ­րան ա­միս­նե­րուն ճամ­բայ կ՚ել­լէ Լիո­նէն, իր «Շեւ­րո­լէ» ինք­նա­շար­ժով, եւ կ՚ու­ղե­ւո­րուի դէ­պի Թուր­քիոյ ա­րե­ւել­քը՝ շրջե­լու հա­մար իր նա­խա­հայ­րե­րուն բնա­կա­վայ­րե­րը։ Հետզհե­տէ այդ ճա­նա­պար­հոր­դու­թիւն­նե­րը կը դառ­նան ա­մէ­նա­մեայ, շա­րու­նա­կուե­լով մին­չեւ այ­սօր։ Ու­ղե­ւո­րու­թիւն­նե­րու ար­դիւն­քին ի յայտ կու գան հա­զա­րա­ւոր լու­սան­կար­ներ, ո­րոնց մի­ջո­ցով կա­րե­լի է տես­նել Ա­նա­տո­լուի խիստ ար­ժէ­քա­ւոր ժա­ռան­գու­թիւնն ու տե­սա­րան­նե­րը, մնա­ցորդ­նե­րը, ինչ­պէս օ­րի­նակ՝ 1974-ին կա­ռու­ցուած Քե­պա­նի ջրամ­բա­րի ջու­րե­րուն տակ հանգ­չող կո­թող­նե­րը։

Ե­րէ­կի զրոյ­ցին ժա­մա­նակ Ստե­փան Պու­տո­յեան ունկն­դիր­նե­րուն փո­խան­ցեց իր անկրկ­նե­լի փոր­ձա­ռու­թիւ­նը։

Հարկ է նշել, թէ ձեռ­նար­կը ի­րա­կա­նա­ցաւ Ա­նա­տո­լուի ու­սում­նա­սի­րու­թեանց ֆրան­սա­կան հիմ­նար­կի գոր­ծակ­ցու­թեամբ, «Խա­չա­ձե­ւուող ու­ղի­ներ եւ յի­շո­ղու­թիւն­ներ – Ֆ­րան­սա­յի Ա­նա­տո­լուի սփիւռ­քին ձայ­նե­րը» հան­դի­պում­նե­րու շար­քի շրջագ­ծով։