«Աչք Դպաւ»

Շատ մը նա­խա­պա­շա­րեալ­ներ կը հա­ւա­տան, որ ե­րազ­նե­րը ան­պայ­ման  ի­մաստ մը կ՚ու­նե­նան, եւ որ ա­նոնք մեկ­նա­բա­նու­թեան կը կա­րօ­տին:

Ի­րենց կար­ծի­քով, ե­րազ­նե­րը մեկ­նա­բա­նե­լու, «վեր­լու­ծե­լու» եւ ի­մաս­տը «հասկ­նա­լու» լա­ւա­գոյն մի­ջո­ցը ե­րա­զա­հանն է, ուր կա­րե­լի է գտնել, հա­րիւ­րա­ւոր ե­րազ­նե­րու բա­ցատ­րու­թիւն­նե­րը:

«Սեւ կա­տու տես­նե­լը գէշ նշա­նա­կու­թիւն ու­նի», կամ՝ «Երբ սի­րե­լի մը ե­րա­զիդ մէջ մե­ռած տես­նես, կը նշա­նա­կէ՝ «կեան­քը եր­կա­րած է», եւ մար­դիկ նման ա­նի­մաստ բա­ցատ­րու­թիւն­նե­րով կը մտա­հո­գուին, կը տխրին, իսկ եր­բեմն ալ կը հրճուին՝ նա­յած ի­րենց տե­սած ե­րա­զի մեկ­նա­բա­նու­թեան:

Օ­տար­նե­րու մէջ եւս շատ են ե­րա­զի հա­ւա­տա­ցող­նե­րը, եւ տար­բեր լե­զու­նե­րով ե­րա­զա­հան­նե­րը բազ­մա­տե­սակ են:

Ե­րա­զին մէջ այս կամ այն տես­նե­լով՝ լաւ կամ վատ նա­խա­պա­շա­րում­նե­րու հա­ւա­տա­ցո­ղը չեմ: Չհա­ւա­տա­լով հան­դերձ, քա­նի մը ան­գամ պա­տա­հած է, որ ե­րա­զիս մէջ պա­տա­հած դէպք մը նոյ­նու­թեամբ ի­րա­կա­նա­ցած ըլ­լայ ա­ւե­լի ուշ: Պարզ զու­գա­դի­պու­թի՞ւն: Յստակ կար­ծիք մը չեմ կրնար տալ այդ մա­սին, սա­կայն մին­չեւ օրս մնա­ցած է ան­հաս-կընա­լի ի­րա­կա­նու­թիւն մը:

Տանս բա­ւա­կան ըն­դար­ձակ գրա­դա­րա­նին մէջ ե­րա­զա­հա­նը տեղ չու­նի:

Տա­րօ­րի­նակ բան է ե­րազ ը­սուա­ծը: Մեզ կ՚եր­ջան­կաց­նէ, կը յու­զէ, մին­չեւ իսկ եր­բեմն այն­քան կ՚ազ­դէ մեր տրա­մադ­րու­թեան վրայ, որ ար­ցուն­քոտ աչ­քե­րով կ՚արթն­նանք, կամ, հա­ճե­լի ե­րազ մը տա­կա­ւին չա­ւար­տած, երբ արթըն-նանք, կը փա­փա­քինք, որ այդ ե­րա­զը շա­րու­նա­կուի, սա­կայն ան­գամ մը «թե­լը կտրուած» է, որ­քան ալ աչ­քեր­նիս գոց պա­հե­լով՝ ջա­նանք շա­րու­նա­կել այդ հա­ճե­լի ե­րա­զը, մեկ­նած է … ան­վե­րա­դարձ:

Կ՚ը­սուի, թէ ա­մե­նաեր­կար ե­րա­զի մը տե­ւո­ղու­թիւ­նը, քա­նի մը երկ­վայր­կեան է միայն:

Կը պա­տա­հի նաեւ, որ ի­րա­կան կեան­քի մէջ պա­տա­հած ան­հա­ճոյ դէպք մը, որ­քա՜ն պի­տի ցան­կա­յինք, ե­րազ ըլ­լար եւ արթն­նա­լով՝ վերջ գտնէր այդ մղձա­ւան­ջը, սա­կայն դժբախ­տա­բար դառն ի­րա­կա­նու­թեան մը առ­ջեւ կը գտնուինք եւ ստի­պուած կ՚ըլ­լանք ապ­րիլ այդ մղձա­ւան­ջը:

Շատ է նաեւ սուր­ճի «գա­ւաթ կար­դա­լու» գու­շա­կու­թեան հա­ւա­տա­ցող­նե­րուն թի­ւը:

Հայ­կա­կան սուրճ խմե­լէ ետք, գա­ւա­թը հա­կա­ռակ կող­մը դարձ­նե­լով, կը սպա­սեն մին­չեւ սուր­ճի մնա­ցոր­դի գա­ւա­թին տա­կը հա­ւա­քուի­լը, իսկ գա­ւա­թին մէ­ջի մնա­ցած ա­ւե­լի թանձր մա­սը քա­նի մը վայր­կեան ետք չոր­նա­լէն ետք, ե­րե­ւա­կա­յա­կան պատ­կեր­նե­րու նմանց­նե­լով, գա­ւաթ կար­դա­ցող կի­ներ գա­ւա­թի տի­րոջ ա­պա­գան կը «գու­շա­կեն»:

Պէտք է ըն­դու­նիլ, որ սոյն «կար­դա­ցող­նե­րը» բա­ւա­կան լաւ ե­րե­ւա­կա­յու­թիւն պէտք է ու­նե­նան. «պատ­կեր­նե­րուն» նա­յե­լով՝ գու­շա­կու­թիւն­ներ յար­մարց­նե­լու մաս­նա­գէտ­ներ:

Իմ նա­խորդ սե­րուն­դիս մէջ, յատ­կա­պէս՝ ի­գա­կան­նե­րու մէջ, բա­ւա­կան շատ էր այդ գու­շա­կու­թիւն­նե­րուն հա­ւա­տա­ցող­նե­րուն թի­ւը: Իմ սե­րուն­դէս ար­դէն սկսած էր նուա­զա­գոյ­նի իջ­նել, իսկ ին­ծի յա­ջոր­դող սե­րուն­դը, մեր զա­ւակ­նե­րը, նոյ­նիսկ չեն լսած նման բան, մա­նա­ւանդ որ զգա­լիօ­րէն պակ­սած է հայ­կա­կան սուրճ խմող­նե­րուն թի­ւը, ան­շուշտ խօսքս կը վե­րա­բե­րի ա­րեւմ­տեան եր­կիր­նե­րու բնա­կիչ­նե­րուն: Մի­ջին Ա­րե­ւել­քի մէջ, վստա­հա­բար, թի­ւով շատ ա­ւե­լի են հայ­կա­կան սուր­ճի «սի­րա­հար­նե­րը», սա­կայն գա­ւաթ դարձ­նե­լով՝ գու­շա­կու­թիւն­նե­րու հա­ւա­տա­ցող­նե­րու թի­ւը, վստա­հա­բար, զգա­լիօ­րէն նուա­զած է, կամ… ար­դէն պատ­մու­թեան ան­ցած:

Ան­ցեալ ա­մառ, Լի­բա­նան գտնուած մի­ջո­ցիս, նկա­տե­ցի, որ տա­կա­ւին ի պատուի էր հայ­կա­կան սուր­ճը, սա­կայն գա­ւաթ դարձ­նող­նե­րու գո­նէ ես չհան­դի­պե­ցայ:

Գրե­թէ միշտ նոյն կրկնուած նա­խա­դա­սու­թիւն­նե­րը լսե­լով հան­դերձ, շա­տեր լաւ լու­րի մը հա­ւա­տա­լով՝ կը հրճուին, կամ  գէշ լու­րի մը գու­շա­կու­թեամբ կը տխրին:

«Ճամ­բորդ ու­նիք»: «7 ժամ, 7 օր կամ 7 շա­բա­թէն լաւ բան մը պի­տի պա­տա­հի»: Թէ ի՛նչ է այդ «լաւ բան»ը ո՛չ ոք տե­ղեակ է:

«Ղսմեթ» (բախտ) կայ գա­ւա­թիդ մէջ»: «Պո­չա­ւոր աստղ մը կը տես­նեմ», եւ ցոյց կու տան գա­ւա­թի տի­րոջ այդ ե­րե­ւա­կա­յա­կան «պո­չա­ւոր աստ­ղը», իսկ վեր­ջինս ա­ռանց իսկ ո­րե­ւէ բա­նի նմանց­նե­լու՝ հաս­տա­տա­կան գլու­խը կը շար­ժէ:

Պարզ զու­գա­դի­պու­թեամբ մը «կար­դա­ցած» լու­րին նմա­նող դէպք մը այդ քա­նի մը օ­րե­րու ըն­թաց­քին պա­տա­հե­լու պա­րա­գա­յին, ար­դէն գա­ւաթ «կար­դա­ցող» ի­գա­կա­նը «լաւ կար­դա­ցո­ղի» տիտ­ղո­սին կ՚ար­ժա­նա­նայ, եւ ա­նոր համ­բա­ւը կը տա­րա­ծուի թա­ղէ թաղ:

«Շատ լաւ գա­ւաթ կար­դա­ցող է. ը­սած­նե­րը մի՛շտ կ՚ի­րա­կա­նա­նան»:

Ա­րաբ­նե­րուն քով նմա­նա­պէս ընդ­հան­րա­ցած է «գա­ւաթ կար­դա­լու» նա­խա­պա­շա­րու­մը: Մեծ թի­ւով ար­հես­տա­վարժ «կար­դա­ցող­ներ» ար­հես­տի (կամ ա­րուես­տի) վե­րա­ծած են այդ մէ­կը, եւ գա­ւաթ մը սուր­ճի փո­խա­րէն, բա­ւա­կան սուղ գին գան­ձե­լով, յա­ճա­խորդ­ներ կ՚ըն­դու­նին ի­րենց տու­նե­րուն մէջ:

Մեք­սի­քա­ցի­նե­րուն քով, սուր­ճի գա­ւաթ կար­դա­լու փո­խա­րէն, գու­շա­կու­թիւն­նե­րը կը կա­տա­րուին ա­փին մէ­ջի գծիկ­նե­րը կար­դա­լով:

Palm Reading-ը, ընդ­հան­րա­ցած մաս­նա­գի­տու­թիւն է Լոս Ան­ճե­լը­սի մէջ:

Հա­ւա­նա­բար հա­յեր ալ կան այդ «հա­ւա­տա­ցեալ­նե­րուն» մէջ, սա­կայն կրնամ վստա­հեց­նել, որ սպա­նա­խօս­նե­րու մէջ, պատ­կա­ռե­լի թիւ մը կը հա­շուեն թէ՛ հա­ւա­տա­ցող­նե­րը, թէ՛ ար­հես­տա­վարժ գու­շակ­նե­րը:

Նա­խա­պա­շա­րում­նե­րէն ա­մե­նէն ընդ­հան­րա­ցա­ծը «աչ­­քի» հա­ւա­տալն է:

Ա­րեւմ­տա­հա­յե­րը կ՚ը­սեն՝ «աչք դպնալ», իսկ ա­րե­ւե­լա­հա­յե­րը՝ «աչ­քով  տալ»:

Օ­տար­նե­րը կ՚ա­նուա­նեն՝ Evil eye (սա­տա­նա­յին աչ­քը) եւ կը հա­ւա­տան, որ սա­տա­նա­յին աչ­քը (հա­յերս կ՚ը­սենք՝ չար աչ­քը) ուժն ու կա­րո­ղու­թիւ­նը ու­նի մար­դոց վնա­սե­լու. կրնայ մին­չեւ իսկ մա­հա­ցու ըլ­լալ, եւ կը հա­ւա­տան, որ  կա­պոյտ հլուն մը, կամ կա­պոյտ «աչք» մը ի­րենց վրայ կրե­լով՝ կրնան չէ­զո­քաց­նել այդ ու­ժը:

Գո­վա­սա­նա­կան խօս­քի մը ժա­մա­նակ, աչք չդպնա­լու հա­մար, «մա­շալ­լա» բա­ռը պայ­ման է, իսկ ե­թէ կա­պոյտ հլու­նով չեն «պաշտ­պա­նուած», եւ անզ­գա­լա­բար գո­վա­սա­նա­կան խօսք մը ը­սուի՝ ա­ռանց «մա­շալ­լա»ի, կամ «Ա­պոո՜» բա­ռը բեր­նէն դուրս ել­լէ, ան­մի­ջա­պէս, ա­ռանց յայտ­նի ը­նե­լու… յե­տոյք­նին կը քե­րեն:

Մի­ջազ­գայ­նօ­րէն ըն­դու­նուած սո­վո­րու­թիւն է նաեւ տախ­տա­կին զար­նե­լը՝ որ­պէս աչք չդպնա­լու «վա­հան»:

***

Ման­կու­թեանս մե­զի սոր­վե­ցու­ցած էին՝ պնա­կին մէջ ճա­շի ա­ւել­ցուք չձգել:

Մեր ծնող­նե­րը տար­բեր տե­սա­կի պատ­մու­թիւն­ներ կը հնա­րէին ա­ւե­լի ազ­դու դարձ­նե­լու հա­մար ին­ծի պէս ա­խոր­ժա­կէ զուրկ մա­նուկ­նե­րը հա­մո­զե­լու, որ  պնա­կը պէտք է «մաք­րենք»:

«Երբ մեծ­նաս, աղ­քատ կ՚ըլ­լաս», իսկ փոք­րիկ աղ­ջիկ­նե­րուն՝ «Նշա­նածդ տգեղ կ՚ըլ­լայ»:

Ան­շուշտ այս մէ­կը նա­խա­պա­շա­րում մը չէ, մեր ծնող­նե­րը հնա­րած էին նման խօս­քեր՝ պար­զա­պէս մեզ հա­մո­զե­լու կամ վար­ժեց­նե­լու ճա­շե­րը չվատ­նե­լու, մա­նա­ւանդ որ ի­րենք «վա­յե­լած» էին սովն ու ա­նօ­թու­թիւ­նը:

Յոյ­նե­րուն մէջ, պնա­կին մէ­ջի ճա­շի մնա­ցոր­դը պա­հե­լը իս­կա­կան նա­խա­պա­շա­րում մըն է, ո­րուն հան­դի­պած եմ նոյ­նիսկ իմ սե­րուն­դիս պատ­կա­նող յոյ­նե­րու մէջ:

Ի­րենց քով այդ նա­խա­պա­շա­րու­մը տար­բեր ի­մաստ ու­նի:

Կը հա­ւա­տան, որ ո­րե­ւէ ճաշ, որ­քան ալ հա­մով ըլ­լայ, քա­նի մը պա­տառ պէ՛տք է ձգել պնա­կին մէջ, կամ՝ գա­ւա­թի մը մէ­ջի ջու­րը կամ ո­րե­ւէ հե­ղուկ մին­չեւ յա­տա­կը չխմել: Այն­պէս հա­մո­զուած են, որ այդ քա­նի մը պա­տառ մնա­ցած ճա­շով, կամ քա­նի մը կա­թիլ հե­ղու­կով մեզ­մէ յա­ւերժ բաժ­նուած սի­րե­լի­նե­րը կը կշտա­նան կամ ծա­րաւ­նին կը յա­գեց­նեն:

Որ­քան գոհ մնա­ցած պի­տի ըլ­լա­յի, ե­թէ ման­կու­թեանս շրջա­նին սոյն նա­խա­պա­շա­րու­մէն տե­ղեակ ըլ­լար մայրս, ո­րով­հե­տեւ միշտ ա­խոր­ժա­կի պա­կաս ու­նե­ցած եւ մօրս ստի­պում­նե­րով պնա­կին մէ­ջի ճա­շը ամ­բող­ջաց­նե­լու մեծ դժուա­րու­թեան դի­մաց գտնուած եմ:

Լսած եմ նաեւ քա­նի մը տար­բեր նա­խա­պա­շա­րում­նե­րու մա­սին, ո­րոնք ո՛չ ծնող­քիս կեն­դա­նու­թեան, ո՛չ ալ ներ­կա­յիս մեր տան մէջ, եր­բե­ւի­ցէ տեղ ու­նե­ցած են:

- Հիւ­րե­րը մեկ­նե­լէն ան­մի­ջա­պէս ետք տու­նը չեն աւ­լեր: Կ՚աւ­լեն միայն այն պա­րա­գա­յին, երբ ան­բաղ­ձա­լի հիւր մըն է, եւ նա­խընտ­րե­լի է, որ ան­գամ մըն ալ չայ­ցե­լէ:

- Երբ կոր­սուած ապ­րան­քի մը փնտռտու­քի ժա­մա­նակ գտնե­լու դժուա­րու­թեան հան­դի­պին, կը հա­ւա­տան, թէ սա­տա­նան է, որ կը դժուա­րաց­նէ այդ գոր­ծը, եւ թաշ­կի­նա­կի մը ծայ­րը հան­գոյց մը կա­պե­լով, սա­տա­նա­յին աչ­քը կա­պած ըլ­լա­լով՝ դիւ­րու­թեամբ կրնան գտնել ի­րենց փնտռա­ծը:

- Երբ պնակ մը կամ գա­ւաթ մը գե­տին իյ­նա­լով՝ փշրուի, փո­խա­նակ նե­ղուե­լու, «Չա­րը գնաց» ը­սե­լով՝ ի­րենք զի­րենք կը մխի­թա­րեն:

Եր­կար տա­րի­ներ այն սխալ տպա­ւո­րու­թիւ­նը ու­նե­ցած էի, որ մի­ջի­նա­րե­ւելք­ցի­ներն են միայն (կամ՝ ա­ռա­ւե­լա­բար) նա­խա­պա­շա­րում­նե­րու հա­ւա­տա­ցող­նե­րը, սա­կայն Ա­մե­րի­կա հաս­տա­տուե­լէս ետք, երբ գոր­ծի բե­րու­մով ծա­նօ­թա­ցայ տար­բեր ազ­գի պատ­կա­նող մար­դոց, զար­ման­քով նկա­տե­ցի, որ տար­բեր ազ­գե­րու մէջ մեզ­մէ ա­ւե­լի նա­խա­պա­շա­րում­նե­րու հա­ւա­տա­ցող­ներ կան:

- Ճա­շա­սե­ղա­նին ան­կիւ­նը նստող­նե­րը եօթ տա­րի չեն ա­մուս­նա­նար, եւ այդ պատ­ճա­ռով ալ փոքր ե­րա­խա­նե­րը կը նստեց­նեն այդ ան­կիւն­նե­րը:

- Հար­սա­նի­քի մը պա­րա­գա­յին, նախ­քան ե­կե­ղե­ցի մուտ­քը, փե­սան պէտք չէ հար­սին հա­գուս­տը տես­նէ, սա­կայն այս օ­րե­րուն, նախ­քան ե­կե­ղե­ցա­կան ա­րա­րո­ղու­թիւ­նը, հարս ու փե­սան, ինչ­պէս նաեւ եր­կու­քին հա­րա­զատ­նե­րը, բո­լո­րը միա­սին տե­սար­ժան վայր մը կ՚եր­թան նկա­րուե­լու, եւ փե­սան ար­դէն տե­սած կ՚ըլ­լայ հար­սին հա­գուս­տը:

- Երբ ա­կանջդ «սու­լէ», մէ­կը քու մա­սիդ կը խօ­սի:

- Երբ աջ ա­փը քե­րուի, դրամ պի­տի ստա­նայ, իսկ ձա­խը քե­րուե­լու պա­րա­գա­յին, վճա­րե­լիք գու­մար ու­նի:

- Երբ նոր ինք­նա­շարժ մը գնեն, վրան հում հաւ­կիթ կը նե­տեն, որ­պէս­զի «աչք չդպնայ»:

- Հն­դիկ­նե­րը (ի մաս­նա­ւո­րի՝ հին­տու կրօ­նի հե­տե­ւորդ­նե­րը) կը հա­ւա­տան, որ հո­գին ան­մահ եւ յա­ւեր­ժա­կան է, եւ ան­ձի մը մա­հա­նա­լէն ետք հո­գին կը վե­րած­նի  ու­րի­շի մը մարմ­նին մէջ: Պայ­ման չէ,  որ այդ «ու­րիշ»ը մարդ ա­րա­րած  ըլ­լայ: Կրնայ ըն­տա­նի կամ վայ­րի ա­նա­սուն մը ըլ­լալ, եւ այդ պատ­ճա­ռով մսե­ղէն չեն ու­տեր, մին­չեւ իսկ մրջիւ­նի մը վրայ կո­խե­լը մեղք կը հա­մա­րուի ի­րենց հա­մար:

Հա­յերս նոյն­պէս կը հա­ւա­տանք, որ հո­գին ան­մահ է, սա­կայն փո­խա­նակ ու­րի­շի մը մարմ­նին մէջ վե­րած­նե­լու՝ երկն­քի ար­քա­յու­թեան (կամ դժոխ­քի կրակ­նե­րուն մէջ) կը մնայ յա­ւի­տե­նա­կան:

- Մկ­րա­տը բաց չեն ձգեր:

- Կօ­շիկ կամ մու­ճակ՝ ե­րե­սը վար եւ յա­տա­կը վեր ձգե­լը լաւ չէ:

- Հա­յե­րուս մէջ բուն չա­րա­գու­շակ թռչուն է, իսկ օ­տար­նե­րու քով՝ բախ­տա­բեր:

Չի­նա­կան նա­խա­պա­շա­րում­նե­րէն քա­նի մը օ­րի­նակ.

- Շուն մը, ե­թէ կէս գի­շե­րին ոռ­նայ, մօ­տա­կայ շրջա­նին մէջ մահ մը պա­տա­հած է:

- Աւ­լե­լու ժա­մա­նակ, երբ ա­ւե­լը մէ­կու մը դպնայ, այդ ան­ձին գէշ բան մը կը պա­տա­հի:

- Ե­րա­զին մէջ ակ­ռայ տես­նե­լը մահ կը նշա­նա­կէ:

- Տան մը ե­րե­սը դէ­պի հիւ­սիս կա­ռու­ցե­լը  ըն­տա­նի­քը խոր­տա­կել կը նշա­նա­կէ:

- Ի­րի­կու­նը ե­ղունգ կրծե­լը ու­րուա­կան մը կը բե­րէ տու­նէն ներս:

- Նոր տա­րուան օ­րը չեն քնա­նար: Քնա­նա­լու պա­րա­գա­յին, բախ­տեր­նին կը կոր­սուի:

- Հո­վա­նո­ցը տու­նէն դուրս ել­լե­լէն ետքն է, որ կը բա­նան:

Հնդկա­կան նա­խա­պա­շա­րում­ներ.

- 13 թուան­շա­նը գէշ նշա­նա­կու­թիւն ու­նի, մա­նա­ւանդ երբ Ուր­բա­թի հան­դի­պի (այս մէ­կուն կը հա­ւա­տան նաեւ հրեա­նե­րը):

- Բար­ձին տակ դա­նակ մը կամ մկրատ մը դնե­լը վատ ե­րազ տես­նե­լու ար­գելք կը հան­դի­սա­նայ:

- Երբ առ­ջե­ւէդ սեւ կա­տու մը անց­նի, ճամ­բադ փո­խէ:

Հա­յե­րուս մէջ, երբ եր­կու հո­գի ի­րար­մէ նե­ղուին կ՚ը­սեն՝ «Մէ­ջեր­նէդ սեւ կա­տո՞ւ ան­ցաւ»:

- Ե­րե­կո­յեան տու­նը չեն աւ­լեր:

Մեք­սի­քա­կան նա­խա­պա­շա­րում­ներ.

- Նոր տա­րուան ա­ռա­ջին օ­րը ճամ­բոր­դա­կան պա­յու­սա­կով մը տու­նէն դուրս կ՚ել­լեն, որ­պէս­զի ամ­բողջ տա­րին ճամ­բոր­դեն (ճամ­բոր­դու­թիւն սի­րող­նե­րուն պա­րա­գա­յին):

- Գի­շե­րը տես­նուած գէշ ե­րա­զը պէտք է մէ­կու մը պատ­մեն, այ­լա­պէս այդ ե­րա­զը կ՚ի­րա­կա­նա­նայ:

- Ե­թէ ան­կո­ղի­նէն ձախ ոտ­քով վար իջ­նեն, ան­յա­ջող օր մը կ՚ու­նե­նան:

- Երբ թռչու­նի ծիր­տը վրադ իյ­նայ, բախտ կը բե­րէ:

Ֆի­լիփ­փին­ցի­նե­րը կը հա­ւա­տան, որ ան­բաղ­ձա­լի հիւ­րէ մը ձեր­բա­զա­տե­լու հա­մար տան շուր­ջը աղ սփռե­լով՝ այդ հիւ­րե­րը ան­մի­ջա­պէս կը մեկ­նին:

- Նոր տա­րուան օ­րը, երբ տան բո­լոր պա­տու­հան­նե­րը բաց ձգես, ա­մէն բա­րիք կը մտնէ տունդ:

- Տան մէջ, մե­ղու գտնե­լը բախտ կը բե­րէ:

Նա­խա­պա­շա­րում եւ… ա­ւան­դու­թիւն:

Ա­ռա­ջի­նով ես անձ­նա­պէս հե­տաքրք­րուած չեմ, ոչ ալ հա­ւա­տա­ցողն եմ, սա­կայն հայ­կա­կան ա­ւան­դու­թիւն­նե­րէն, ի մաս­նա­ւո­րի կրօ­նա­կան­նե­րէն շա­տեր ար­դէն սկսած են մոռ­ցուիլ:

Քա­նի մը հա­տը, ինչ­պէս Սուրբ Սար­գի­սի տօ­նին երեք օ­րուան ծո­մա­պա­հու­թիւ­նը, ներ­կա­յիս շատ գործ­նա­կան չէ, տրուած ըլ­լա­լով,  որ նոյ­նիսկ ի­գա­կան­նե­րը աշ­խա­տող են, եւ ա­նօ­թի-ծա­րաւ կա­րե­լի չէ գոր­ծի եր­թալ, սա­կայն Տեառ­նըն­դա­ռա­ջին, եօթ հան­գոյ­ցով դեր­ձան մը մեր ձեռ­քին կա­պելն ու մին­չեւ Համ­բարձ­ման տօ­նը պա­հե­լը պէ՛տք է շա­րու­նա­կուին:

Հա­յը հայ պա­հո­ղը ե­ղած են հայ ե­կե­ղե­ցին, հայ լե­զուն, հայ մշա­կոյթն ու հայ­կա­կան ա­ւան­դու­թիւն­նե­րը:

ՊՕ­ՂՈՍ ՇԱՀ­ՄԵ­ԼԻ­ՔԵԱՆ

Լոս Ան­ճե­լըս, 2016