ԹԱԳԱՒՈՐԻՆ ԵՐԱԶԸ

Թա­գա­ւոր մը, կը պատ­մուի, թէ ե­րազ մը տե­սած էր՝ եր­կին­քէն փո­խա­նակ անձ­րե­ւի ա­ղուէս կը տե­ղար։ Ան մտա­հո­գուած՝ ան­մի­ջա­պէս հրա­ման ար­ձա­կեց.

«Ո՛վ որ ե­րազս ին­ծի բա­ցատ­րէ, ա­նոր հա­զար ոս­կի կու տամ»։ Թա­գա­ւո­րին այս հրա­մա­նը լսող աղ­քատ մարդ մը կու գայ եւ կ՚ը­սէ. «Ե­թէ ե­րեք օր ժա­մա­նակ տաս ին­ծի, ե­րազդ կը մեկ­նեմ քե­զի»։­

Եւ աղ­քատ մար­դը գնաց ա­նա­պատ, ու սկսաւ շրջիլ ու մտա­ծել այն­տեղ։ Երբ ան կը շրջէր, վի­շապ մը տա­րա­կու­սան­քի մէջ խեղճ մար­դը տե­սաւ եւ ը­սաւ.

«Ին­ծի ի՞նչ կու տաս, ե­թէ թա­գա­ւո­րին ե­րա­զը բա­ցա­յայ­տեմ քե­զի»։ Աղ­քատ մար­դը յու­սադ­րուե­լով վի­շա­պին ա­ռա­ջար­կէն պա­տաս­խա­նեց. «թա­գա­ւո­րը, այս բա­նին հա­մար ի՛նչ որ խոս­տա­ցաւ՝ կէ­սը քե­զի կու տամ»։

«Գնա՛, ու­րեմն եւ յայտ­նէ թա­գա­ւո­րին, թէ ժա­մա­նակն է՝ որ այ­սու­հե­տեւ մար­դիկ նեն­գա­ւոր են, եւ խա­բե­բա­յու­թիւն­ներ կ՚ը­նեն ա­ղուէ­սի նման…»։­

Եւ աղ­քատ մար­դը թա­գա­ւո­րին գնաց եւ ը­սաւ, ի՛նչ որ ը­սած էր վի­շա­պը։ Բա­ցատ­րու­թիւ­նը հա­ճե­լի ե­կաւ ա­նոր, քա­նի որ իս­կա­պէ՛ս մար­դիկ կը նմա­նէին ա­ղուէ­սի՝ աղուէ­սի պէս կը շար­ժէին ի­րա­րու հան­դէպ։

Ուս­տի թա­գա­ւո­րը տուաւ ի­րեն խոս­տա­ցած ոս­կի­նե­րը։ Եւ մար­դը խա­բեց վի­շա­պը ու չվե­րա­դար­ձաւ վի­շա­պին՝ տա­լու հա­մար ի­րեն խոս­տա­ցած ոս­կի­նե­րը։ Այս­պէս չյար­գեց իր խոս­տու­մը ա­նոր հան­դէպ։

Ժա­մա­նակ մը վերջ, թա­գա­ւո­րը ու­րիշ ե­րազ մը տե­սաւ՝ այս ան­գամ անձ­րե­ւի փո­խա­րէն ոչ­խար կը տե­ղար եր­կին­քէն։ Դար­ձեալ հրա­մա­յեց, որ կան­չուի այն աղ­քատ մար­դը՝ որ ինչ­պէս ա­ռա­ջին ան­գամ, մեկ­նա­բա­նէ ե­րա­զը։ Ան թա­գա­ւո­րէն նոյն բա­նը խնդրեց՝ ե­րեք օր ժա­մա­նակ ու­զեց, բայց իբ­րեւ ա­պե­րախտ, ամչ­ցաւ եր­թալ վի­շա­պին մօտ։

Եւ այ­նուա­մե­նայ­նիւ, եր­թա­լով պա­ղա­տա­գին ը­սաւ.

«Մե­ղա՜յ քեզ. յայտ­նէ ին­ծի երկ­րորդ ե­րա­զին միտ­քը, եւ քե­զի կու տամ ա­ռա­ջին եւ այս ան­գա­մուան երկ­րորդ պարտքս»։ Եւ վի­շա­պը ա­ռանց մար­դուն պար­տա­զան­ցու­թիւ­նը յի­շե­լու ը­սաւ.

«Գնա՛ եւ յայտ­նէ թա­գա­ւո­րին, թէ ժա­մա­նա­կը այն է, որ մար­դիկ ար­դէն ոչ­խա­րի նման պար­զա­միտ պի­տի ըլ­լան»։

Եւ աղ­քատ մար­դը գնաց թա­գա­ւո­րին եւ մեկ­նեց ա­նոր երկ­րորդ ե­րա­զը՝ ինչ­պէս ը­սած էր վի­շա­պը։

Այս մեկ­նու­թիւ­նը եւս հաւ­նե­լով թա­գա­ւո­րը՝ դար­ձեալ ա­նոր տուաւ հա­զար ոս­կի։ Եւ մար­դը ա­ռաւ ոս­կի­նե­րը, տա­րաւ յանձ­նեց վի­շա­պին։

Ան­կէ յե­տոյ, թա­գա­ւո­րը ու­րիշ ե­րազ մը եւս տե­սաւ, այս եր­րորդ ե­րազն էր տե­սած թա­գա­ւո­րին։

Այս եր­րոր­դին մէջ, թա­գա­ւո­րը տե­սաւ, որ անձ­րե­ւի փո­խա­րէն եր­կին­քէն սու­սեր կը տե­ղայ։

Ան­գամ մը եւս հրա­մա­յեց, որ կան­չեն այն աղ­քատ մար­դը, որ­պէս­զի ան եւս մեկ­նէ իր ե­րա­զը։

Եւ մար­դը, դար­ձեալ ե­րեք օ­րուան ժա­մա­նա­կա­մի­ջոց մը խնդրե­լով կ՚եր­թայ վի­շա­պին մօտ, ո­րը ան­մի­ջա­պէս, որ­պէս բա­րե­կամ, կը մեկ­նէ ե­րա­զը եւ կ՚ը­սէ.

«Գնա՛ եւ յայտ­նէ թա­գա­ւո­րին, թէ մար­դիկ հետզ­հե­տէ դար­ձած են բռնա­ւոր­ներ եւ սու­սե­րա­ւոր­ներ»։ Եւ աղ­քատ մար­դը սոր­վե­լով աս մեկ­նու­թիւ­նը, մտա­ծեց. «Ին­չո՞ւ հի­մա թո­ղում վի­շա­պին հա­զար ոս­կին եւ կամ ին­չո՞ւ միւս հինգ հա­րիւր ոս­կին եւս բե­րեմ, յանձ­նեմ ա­նոր, ա­ւե­լի լաւ է՝ զար­նեմ, հարուա­ծեմ եւ սատ­կեց­նեմ վի­շա­պը եւ բո­լոր ոս­կի­նե­րուն տի­րա­նամ»։ Այս խոր­հե­լով՝ աղ­քատ մար­դը ջա­նաց հա­րուա­ծել, ծե­ծել վի­շա­պը, բայց չյա­ջո­ղե­ցաւ, եւ խոյս տուաւ վի­շա­պը ան­կէ։

Այս տես­նե­լով՝ զղջաց աղ­քատ մար­դը եւ մտա­ծեց. «Չա­րիք գոր­ծե­ցի, միւս ան­գամ երբ պէտք ըլ­լայ, այ­լեւս ինչ­պէ՞ս կու գամ ա­նոր մօտ…»։­

Ա­յո՛, սի­րե­լի­նե՜ր, պահ մը մենք ալ խոր­հինք, իրա­կան, մեր ա­մէն մէ­կուն ապ­րած կեան­քին մէջ ալ մար­դիկ եր­բեմն «ա­ղուէս», եր­բեմն «ոչ­խար» եւ ե­թէ ա­ռի­թը ներ­կա­յա­նայ՝ եր­բեմն ալ «բռնա­ւոր­ներ» եւ «սու­սե­րա­ւոր­ներ» չե՞ն ի­րա­րու նկատ­մամբ։ Եւ ո՜ր­քան հե­տաքրք­րա­կան է, որ նոյն ան­ձը կրնայ փո­խուիլ եր­բեմն «ա­ղուէս» կ՚ըլ­լայ, եր­բեմն «ոչ­խար» եւ եր­բեմն ալ «սու­սե­րա­ւոր»։­

Ան­շուշտ զօ­րա­ւոր եւ ա­նայ­լայ­լե­լի նկա­րագ­րի տէր ան­ձեր միայն կը մնան միշտ նոյն դիր­քին վրայ, եւ ա­նոնք կամ «ա­ղուէս» են, կամ «ոչ­խար» եւ կամ «սու­սե­րա­ւոր», բայց միշտ նո՛յնն են…։

Այս մե­զի կը յի­շեց­նէ Ա­ւե­տա­րա­նի հե­տե­ւեալ հա­տուա­ծը՝ ուր Յի­սուս կը զգու­շաց­նէ մեզ.

«Զգու­շա­ցէք սուտ մար­գա­րէ­նե­րէն՝ ո­րոնք ոչ­խա­րի կեր­պա­րան­քով կը մօ­տե­նան ձե­զի, մինչ ներք­նա­պէս յափշ­տա­կիչ գայ­լեր են։ Ի­րենց գոր­ծե­րէն պի­տի ճանչ­նաք զա­նոնք։ Մի­թէ փու­շէն խա­ղող կը քա­ղե՞ն կամ տա­տաս­կէն՝ թուզ…» (ՄԱՏԹ. Է 15-16)։ Եւ դար­ձեալ ժո­ղովր­դա­կան ի­մաս­տու­թիւ­նը կ՚ը­սէ. «Ա­ւե­լի լա՛ւ է թշնա­միին ապ­տա­կը, քան կեղծ բա­րե­կա­մին համ­բոյ­րը»։­

Եւ վեր­ջա­պէս Յի­սու­սի պա­տուէ­րը, որ կ՚ը­սէ.

«Ձեր ա­յոն թող ա­յո՛ ըլ­լայ եւ ո­չը՝ ո՛չ»։

­Սի­րե­լի բա­րե­կամ­ներ, դի­տե­ցէք ձեր շուր­ջը եւ պտի տես­նէք, որ մար­դիկ ո՜ր­քան յա­րա­փո­փոխ են. կը շար­ժին, ընդ­հան­րա­պէս, այն կեր­պով՝ ինչ որ կը պա­հան­ջէ ի­րենց շա­հը, եւ ա­նոնք, շա­տե­րը, պատ­րա՛ստ են զո­հել ի­րենց մեր­ձա­ւո­րին, բա­րե­կա­մին շա­հը ի­րենց փոքր շա­հուն։ Մար­դիկ շուտ կը փոխուին՝ այ­սօր «բա­րի» կար­ծուա­ծը, կը տես­նէք, որ «չա՛ր» է, կար­ծես նոյն ան­ձը չըլ­լար…։

Ընդ­հան­րա­պէս կ՚ը­սուի, թէ ժա­մա­նա­կը փո­խուած է եւ մար­դիկ ալ փո­խուած են։ Ի՞նչ է ձեր կար­ծի­քը. մար­դիկ ի­րա­պէս փոխուա՞ծ են, թէ մար­դը միշտ նո՛յն «մարդ»ն է. դա՜­րեր, դա­րեր ա­ռաջ ի՛նչ որ էր մարդ, դար­ձեալ նոյն մա՛րդն է, թե­րեւս ար­տա­քին կա­ղա­պա­րը՝ «ծրար»ը փո­խուած է, եւ ա՛յդ է որ զայն «փո­խուած» ցոյց կու տայ…։

Այս տրուպ գրի­չին հա­մեստ կար­ծիքն է այս՝ ի՛նչ որ կեան­քի ընդ­հա­նուր փոր­ձա­ռու­թիւ­նը ցոյց կու տայ եւ պատ­մու­թիւ­նը կը վկա­յէ։

Ուս­տի ա­մէն շրջա­նի եւ ա­մէն տե­ղի մար­դը միշտ նոյն մարդն է, թէեւ ար­տա­քին ե­րե­ւոյ­թը, կեր­պը՝ «ծրար»ը փո­խուի, բայց էա­կա­նը՝ բնա­ւո­րու­թիւ­նը միշտ նո՛յնն է մար­դուն։ Եւ ե­թէ այդ­պէս չըլ­լար՝ դա­րե՜ր շա­րու­նակ երբ քա­րո­զուե­ցաւ բա­րու­թիւն, սէր, բա­րո­յա­կա­նու­թիւն, ար­դա­րու­թիւն, եւ այ­սօր ալ կը շա­րու­նա­կուէ՞ր… եւ այդ­պէս կ՚ե­րե­ւի, թէ պի­տի շա­րու­նա­կուի քա­րո­զու­թիւ­նը այդ ա­ռա­քի­նու­թիւն­նե­րուն՝ ո­րոնք կը պակ­սի՜ն…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Օ­գոս­տոս 4, 2015, Իս­թան­պուլ

Ուրբաթ, Օգոստոս 7, 2015