Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Միշտ մտածած եմ մարդկութեան բարեփոխման մասին, ի՛նչ որ կարելի է՝ երիտասարդներու կրթութեան բարեփոխմանը շնորհիւ», կ՚ըսէ  Leibnitz։ Արդարեւ, ժողովուրդի մը նպատակն է յառաջդիմել, բարեփոխուիլ եւ եթէ պահանջքը զգացուի՝ վերածնի՛լ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Նախապէս տեսանք երեք «Համատես Աւետարան»ները՝ Մատթէոսի, Մարկոսի եւ Ղուկասի Աւետարանները, որոնք կը ներկայացնեն Յիսուսի անձը եւ գործը, որոնց մասին ըստ բաւականին ամբողջական եւ շատ կենդանի երրակ պատկերներ կը գծեն։ Բայց չորրորդ Աւետարանին հետ, մարդ կարծես «Սրբարանին սրահ»ին մէջ իսկ կը թափանցէ, եւ Աստուծոյ Որդիին հետ կ՚ունենայ ա՛յնքան մտերիմ հաղորդակցութիւն մը, որ Անոր սրտին բաբախումները կը զգայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը խօսինք մտքի զարգացման եւ հոգիի ազնուութեան մասին, որոնք կ՚ամբողջացնեն, կը կատարելագործեն մարդը՝ որ աւելի շատ կարեւորութիւն եւ ուշադրութիւն կ՚ընծայէ մարմնական-ֆիզիքական կեանքին։ Եւ դարձեալ, մտքի զարգացումը կը սկսի ընտանիքէն, նոյնիսկ ծնունդով եւ հետզհետէ կը կատարելագործուի կեանքի զանազան հանգրուաններուն մէջ՝ դպրոց, ընկերային կեանք, նորակազմ ընտանեկան կեանք, գործի կամ աշխատանքի կեանք, բոլորն ալ կը զարգացնեն մարդը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հո­գե­գա­լուս­տէ ետք 3-րդ Կի­րա­կի օ­րուան՝ այս տա­րի 10 Յու­նիս Կի­րա­կի, Ս. Պա­տա­րա­գի ըն­թաց­քին կար­դա­ցուած Ճա­շու Ա­ւե­տա­րա­նի հա­տուա­ծը՝ (ՄԱՏԹ. ԺԲ 1-8), «Շա­բաթ օ­րը յար­գե­լու հարց»ին մա­սին է։
Ար­դա­րեւ, Շա­բաթ օ­րը եբ­րա­յա­կան եօթ­նեա­կին՝ շա­բա­թին, այ­սինքն եօ­թը օ­րուայ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նին վեր­ջին՝ 7-րդ օրն էր, երբ ա­մէն զբա­ղում եւ աշ­խա­տանք պէտք էր դադ­րէր ըստ Հին Կտա­կա­րա­նի տրա­մադ­րու­թեան. (ԵԼՔ. Ի 8-11, ԼԱ 12-17, ԼԴ 21) եւ  (Բ ՕՐ. Ե 12-15)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ընդհանուր առումով, նկարագիրը, այսինքն մարդու մը, անհատի մը յատկանշական գիծերը, արժէքները, էութիւնը չի՛ փոխուիր։ Իսկ եթէ արտաքին ազդեցութիւններով, պարագաներու համեմատ ընթացքի ուղղութիւնը կը փոխուի, անիկա «նկարագիր» չէ, այլ պարզապէս ստացական սովորութիւն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը խօսուի Ատսուծոյ Բարութեան վրայ եւ բնականաբար կը հարցուի, թէ Աստուած որ բարի է, եւ ամենակարող, ապա ուրեմն ի՞նչու կ՚արտօնէ, որ գոյանայ չարը եւ արգելք չի հանդիսանար անոր չարագործութեան։ Հարցը եթէ մակերեսային դիտուի, իրապէս դժուար հասկնալի է, թէ «Բարի»ն ի՞նչպէս կ՚արտօնէ չարին չարագործելուն, քանի որ Ան ամենակարող է միանգամայն ե՛ւ ամենակալ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աստուծոյ, որ բարի է եւ ամենակարող, չարին գոյացութեան եւ չարագործութեան արտօնելու եւ արգելք չհանդիսանալու հարցը մարդկային միտքը զբաղեցնող խնդիր մըն է։ Աստուած քանի որ բարի է, սէր է եւ ամենակարող, ապա ուրեմն ինչո՞ւ արգելք չ՚ըլլար չարին չարագործութեանը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ստորեւ կը շարունակենք դժոխքի մասին Լեւոն Սարգիսեանի խորհրդածութիւնները ներկայացնել, որոնք փաստարկումներ են, թէ՝ քանի որ Աստուած բարի՛ է, սէ՛ր է, ապա ինչո՞ւ կ՚արտօնէ, որ չարը գոյութիւն ունենայ եւ գործէ, եւ թէ ինչո՞ւ հաստատուած կամ ստեղծուած է դժոխքը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային միտքը յաճախ զբաղեցնող հարց մըն է՝ թէ քանի որ Աստուած Սէր է, Բարի է, ապա ուրեմն ինչո՞ւ կայ ատելութիւնը, կայ չա՛րը։ Եւ քանի որ Աստուած ամենակարող է եւ ամենակալ, ապա ուրեմն ինչո՞ւ արտօնութիւն կու տայ, որ չարը գործէ։ Եւ քանի որ Աստուած ամէն բանին ստեղծիչն է, ինչո՞ւ ստեղծած է նաեւ չարը։ Եւ այս հարցումները կը յանգին վերջապէս, թէ՝ Աստուծոյ բարութեան դէմ ինչո՞ւ գոյութիւն ունի «դժոխք»ը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Եկեղեցւոյ տօն կատարել հայ ժողովուրդին յատուկ արարողութիւն մըն է։ Արդարեւ «Եկեղեցի»ն աստուածային հաստատութիւն մըն է եւ Քրիստոսի փրկագործութեան արդիւնք։