Հոգե-մտաւոր

ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԷՋԵՐ՝ ԳԱՐԱԿԷՕՄՐԻԿԻ Ս. ՅՈՎՀԱՆ ՈՍԿԵԲԵՐԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻՆ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Պալաթի Ս. Հրեշտակապետաց եկեղեցին, որ իր լայնածիր եւ օրհնաձիր հովանին կը տարածէր, Էյուպէն՝ Խասգիւղ եւ երկճղի Ոսկեղջիւրի զոյգ ափերը քերելով, եւ մերթ աւելի բարձրերը, Էտիրնէգաբուի հայաբնակ բարձունքէն, «Քէֆէլի Մահլէսի»էն մինչեւ Թոփգաբու, եւ մինչ Սամաթիոյ Ս. Գէորգի, եւ Ղալաթիոյ Ս. Լուսաւորչի սահմանները կը հասնէր, շրջակայ հայաբնակ թաղերու բնակչութեան աճումով, հետզհետէ կառուցուեցան Թոփգաբուի Ս. Նիկողայոսը (1630), Գասըմփաշայի Ս. Յակոբը (1810), Էյուպի Ս. Եղիան (1822) եւ Ս. Աստուածածինը (1855 Պալաթցի Յակոբոս Պատրիարքի օրով), Խասգիւղի Ս. Ստեփաննոսը (1831) եւ Գարակէօմրիկի Ս. Յովհան Ոսկեբերան փայտակերտ եկեղեցին (1827). սոյն երկու վերջինները՝ Պալաթցի Կարապետ Պատրիարքի օրով (Կարապետ Գ. Պալատեցի. 1823-1831), «բազմաշխատ վաստակօք», Պալաթի Աւագ Տէր Պաղտասար Քահանայ Հօր, եւ Ամիրայ Շամտանճեանի՝ եկեղեցասէր եւ միանգամայն դպրոցասէր բարերարի, որ կը հանգչի Էտիրնէգաբուի գերեզմանատան մէջ. (1807-1888), նոյն կողմի հայերուն խնամատարը։

ԳՈՒՆԱՒՈՐ ԵՒ ԱՆԳՈՅՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՄԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Պէտք է լաւապէս հասկնալ, որ քաղաքական գործիչները ամենակարող մարդիկ չեն. երեւոյթը այնպէս մը չէ, որ քաղաքական գործիչ կը դառնայ ան, որ իրապէս կարող ու գիտուն է. մարդկային տրամաբանութեամբ կը կարծենք, թէ կարող են անոնք, որոնք պաշտօններու վրայ կը գտնուին, սակայն իրականութիւնը այդպէս չէ։

ԱՄՈՒՍՆՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ՍԵՌԻ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹԻՒՆ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ամուսնութիւնը ըստ Հայոց Եկեղեցական իրաւաբանութեան եւ անշո՛ւշտ ընդհանուր իրաւաբանական կարգերու՝ սեռը կարեւոր դեր մը կը կատարէ։ Աներկբայելի, անտարակոյս, ամուսնութիւնը կարելի է կատարուի միայն երկու տարբեր, այսինքն՝ արական եւ իգական սեռի մէջ, այր-մարդու եւ կին-մարդու մէջ, քանի որ ամուսնութեան գլխաւոր խորհուրդն է որդեծնութիւնը. իսկ այդ կարելի է արուի եւ էգի, կամ մարդու եւ կնոջ յարաբերութեամբ։

ԱՄՕԹԱԼԻ ՆԱՄԱԿ ՄԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն աւելի քան դար մը առաջ Պոլսոյ մէջ հայ կիներ կ՚որոշեն միութիւն մը հիմնել. գուցէ ներկայ պայմաններով գնահատելի թուի այդ ի մի խմբուելու եւ գործունէութիւն ծաւալելու այդ երեւոյթը, սակայն ժամանակակիցներ (անշուշտ ոչ բոլորը) այդ միութիւն հիմնելու գաղափարը գտած են ծիծաղելի եւ անիմաստ՝ պարզապէս այն պատճառով, որ անոնք իգական սեռի ներկայացուցիչներ են:

ՄՏԱՀՈԳՈՒԹԻՒՆ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Սէրը այնպիսի ակնոցներ կը կրէ, որոնց միջոցով պղինձն ալ ոսկի կ՚երեւի». MIGUEL DE CERVANTES (1547-1616)
Մտահոգութիւնը (=inquiétude) մարդուս բնական եւ մարդկային կեանքին անբաժան հոգեվիճակն է։ 

ԱՆԿԱԽՈՒԹԵԱՆ ԳԻՆԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կը զարմանամ, որ ունեցած ենք հայեր, որոնք չեն կրցած հասկնալ կամ ըմբռնել, թէ ինչ ըսել է ազատութիւն ու անկախութիւն. ինչ ըսել է ինքնիշխանութիւն եւ վերջապէս չեն կրցած հասկնալ, թէ ինչ ըսել է գտնուիլ օտարի լուծին տակ:

ՍՈՒՐԲ ՀՈԳԻԻ ԴԷՄ ՀԱՅՀՈՅՈՒԹԻՒՆ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Հայհոյութիւն» իր ամենալայն իմաստով կը նշանակէ պղծախօսութիւն. կեղտոտ՝ լպիրշ խօսքեր ուղղել մէկու մը. անարգանք։ Իսկ նեղ առումով կը հասկցուի՝ կրօնական մոլար վարդապետութիւն, հերետիկոսական կարծիք։

ՕՐՄԱՆԵԱՆ ՍՐԲԱԶԱՆԻ «ԽՈՀՔ ԵՒ ԽՕՍՔ»ԷՆ…

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Խոհք եւ խօսք»ը Մաղաքիա Արք. Օրմանեանի իր կենսագրութիւնն է. ան իր այս հատորով կը ներկայացնէ ինքզինք՝ կը խօսի իր անձին մասին՝ իր կեանքին եւ իր գործունէութեան մասին։

ՀՆԱԶԱՆԴՈՒԹԵԱՆ ՈՒ ԱՄԵՐԻԿԱՑԻՆԵՐՈՒ ԴԱՐԱՒՈՐ ԱՆՑԵԱԼԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Երէկուան մեր յօդուածին մէջ խօսեցանք տնտեսապէս թշուառ վիճակէն դէպի «փայլուն» վիճակի հասնող ազգերու մասին. իսկ այսօր պիտի խօսինք բարոյական փոփոխութիւններուն մասին:

Էջեր