Արխիւ
Հայաստանի մէջ քոնիաքի արտադրութիւնը, որ դարերու պատմութիւն ունի, կը շարունակէ մնալ որպէս խոշոր գործ: Երկրի մայրաքաղաքը՝ Երեւանը կրնայ պարծենալ անով, որ այստեղ մէկ շունչին բաժին հասնող քոնիաքի թորիչները աւելի շատ են, քան աշխարհի որեւէ այլ քաղաքի մէջ, նսյնիսկ ֆրանսական Քոնիաքին մէջ «Արմէնփրէս»ի հաղորդմամբ, այս մասին կ՚ըսուի յայտնի Forbes պարբերականին մէջ հրապարակուած լայնածաւալ յօդուածին մէջ, որ վերնագրուած է՝ «Բացայայտելով հայկական պրանտիի աշխարհը»:
Ես ԺԱՄԱՆԱԿ-ի ընթերցողն եմ արդէն հինգ տարիէ ի վեր եւ երեւի, թէ չեմ գիտեր՝ քիչերէ՞ն մին, թէ՞ շատերէն մին, թէ, որ եղած եմ նաեւ ԺԱՄԱՆԱԿ-ի խմբագրատանը, ուր շատ աշխատանքային մթնոլորտ կայ, շատ բարեկամաբար կ՚ընդունին բոլորը եւ նոյն կերպով կը ճանապարհեն:
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի մասին խօսելու ատեն ես կ՚ուզեմ ընդամէնը քանի մը յատկանիշեր նշել. Նախ՝ ԺԱՄԱՆԱԿ-ը, կը կարծեմ, տարածքաշրջանային թերթ է, հակառակ, որ ան կը հրատարակուի Պոլիս, բայց շնորհիւ այն հարցադրումներու, որոնք ընդգրկուած են անոր էջերուն մէջ եւ նաեւ շնորհիւ Սագօ Արեան թըղ-թակցի, որ սիւնակ ունի այնտեղ, ան կը դառնայ տարածքաշրջանային թերթ։
Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու, Անգլիոյ եւ Ֆրանսայի կողմէ Սուրիոյ դէմ տրուած հարուածը կը շարունակէ առաջնահերթ տեղ զբաղեցնել միջազգային բեմահարթակին վրայ։ Ընդհանրապէս, մեկնաբանները համոզուած են, թէ Արեւմուտքը փափաքած է ուժի ցոյց մը ընել Սուրիոյ մէջ, ուր Ռուսաստանի ազդեցութիւնը կը ծաւալի։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Սիրոյ կարեւորութիւնը եւ անհրաժեշտութիւնը աւելի յստակ ինչպէ՞ս կարելի է բացատրել. եթէ չկայ սէր, չկայ նաեւ որեւէ բան մարդուս համար։ Արդարեւ սէրը կեա՛նք է եւ կեանքի աղբիւր, եւ չափազանցած չենք ըլլար եթէ ըսենք. եթէ սէր չկայ՝ կեանք ալ չկա՛յ։
Վազգէն Եագուպեան. «Մենք միշտ բարձր գնահատած ենք հայ մամուլի պատմութեան եւ մանաւանդ պոլսահայութեան ազգային կեանքին մէջ ձեր թերթին կատարած անփոխարինելի դերը»:
«Հայկական բարեգործական ընդհանուր միութեան եւ ԺԱՄԱՆԱԿ-ի յարաբերութիւնները երկար պատմութիւն ունին»:
110-ամեակի առթիւ տեղի ունեցած տարեդարձի ձեռնարկը հնարաւորութիւն ընձեռեց նախանշելու՝ թերթիս վերամեկնաբանեալ առաքելութեան հիմնական առանցքները:
Երկու նիստով յոբելենական հաւաք:
Յայտնի գրականագէտներ դրուատիքը հիւսեցին՝ բանասէր Սեւան Տէյիրմենճեանի ջանքերով սկիզբ առած հրատարակչական աշխատանքի ծիրէն ներս կատարուած արտադրութեան, ընդգծելով պտուղներուն որակն ու պատրաստութեան լայն մտահորիզոնները:
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի www.jamanak.com կայքէջը՝ ուրոյն պատուհան մը, ուրկէ լոյս կը սփռուի հայ իրականութեան օրակարգի բազում նիւթերու ամենահետաքրքրական երեսակներուն վրայ:
Այսօր ԺԱՄԱՆԱԿ լոյս կ՚ընծայէ բացառիկ համար մը՝ Երեւանի մէջ իր հրատարակութեան 110-ամեայ յոբելեանին ձօնուած տարեդարձի հանդիսութեան առթիւ։ 8 էջէ բաղկացեալ այս յատուկ թիւը կը ցոլացնէ արարողութեան ամբողջ մթնոլորտը, նաեւ խորքը։
Կը շնորհաւորեմ յարգելի պարոն Արա Գօչունեանը՝ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթի 110-ամեակի առիթով, եւ կը մաղթեմ, որ օրաթերթը ունենայ անխափան եւ արգասաւոր ուղի:
Սեւան Տէյիրմենճեանի աշխատասիրութեամբ եւ Վահէ Թաշճեանի յառաջաբանով «Ռուբէն Զարդարեան. Յօդուածներ» գիրքի մէջ լոյս տեսած են այն յօդուածները, որոնք Զարդարեան գրած է ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթին աշխատակցելու ամիսներուն՝ 1908 թուականի Նոյեմբերէն մինչեւ 1909 թուականի Ապրիլը:
Հայ իրականութեան մէջ՝ թէ՛ Հայաստանի եւ թէ առհասարակ՝ հայութեան մէջ, այսօր կայ շատ քիչ հաստատութիւն, որ մէկ դարէ աւելի պատմութիւն ունի: Եւ այս հանգամանքը ինքնին կը խօսի ԺԱՄԱՆԱԿ թերթի ունեցած արժէքին մասին: Պոլսահայութեան հպարտութեան առիթներէն մին՝ Կեդրոնական վարժարանը միայն մէկ տարի չէ ունեցած շրջանաւարտ՝ 1916 թուականին: Շատ տխուր փաստ մըն է վարժարանի պատմութեան մէջ:
Անոնք որոնք քիչ թէ շատ ծանօթ են 19-րդ դարու վերջաւորութեան եւ 20-րդ դարու սկիզբի արեւմտահայ մամուլին, ապա պատկերացում ունին թէ ան ինչ վիթխարի ծով է, ովկիանոս՝ տարեգիրքեր, օրացոյցներ, պարբերագիրքեր, ամսագիրքեր, հանդէսներ եւ այլն...
Թէքէեանը մեզի անծանօթ հեղինակ չէ, մանաւանդ հայրենիքի մէջ, որուն մի քանի կարկառուն ներկայացուցիչներ անդրադարձած են՝ Պրն. Վազգէն Գաբրիէլեանը, Յարութիւն Աւագեանը, Սամուէլ Մուրատեանն ալ անդրադարձած է իր հերթին եւ Սփիւռքի մէջ անդրադարձած է Յակոբ Օշականը եւ ուրիշներ:
Ամերիկայի Միացեալ Նահանգները, Անգլիան եւ Ֆրանսան երէկ երեկոյեան ռմբակոծեցին Սուրիան։ Սուրիոյ ներքին պատերազմի արիւնալի ու բարդ իրավիճակին մէջ վերջին օրերուն խնդրայարոյց երեւոյթները գագաթնակէտին հասած էին՝ արեւելեան Կութայի եւ Տումայի մէջ՝ երկրի բանակին կողմէ քիմիական զէնքերու օգտագործման պնդումներով։ Ուաշինկթընի ղեկավարութիւնը այդ կէտէն սկսեալ շարժման անցած էր՝ արտայայտելով մտադրութիւն միջամտելու համար Սուրիոյ իրադարձութիւններու ընթացքին։ Ծանօթ է, որ այս բոլորը միջազգային բեմահարթակի վրայ լարուածութեան բարձրացման պատճառ դարձաւ։
Գալֆաեան Տան տնօրէնութեան նախաձեռնութեամբ նախընթաց օր կազմակերպուեցաւ մարմնամարզի միջվարժարանային աւանդական մրցոյթը, որ տեղի ունեցաւ Աթագիւղի մէջ։ Այս տարի 15-րդ անգամ կազմակերպուեցաւ միջվարժարանային սոյն մրցաշարքը։
Սուրբ Խաչ դպրեվանքի աշակերտուհիներէն Կապրիելլա Պաքըրճըօղլու վերջերս մասնակցութիւն բերաւ Քապաթաշի լիսէին նախաձեռնութեամբ կազմակերպուած եւ գրող Էօմէր Սէյֆետտինի յիշատակին ձօնուած գրական մրցոյթի մը։ Իր տեսակին մէջ 7-րդ այս մրցոյթին ան պատրաստուած էր վարժարանի թրքերէնի ուսուցչուհի Զիւպէյտէ Տիզտարի հսկողութեան ներքեւ։
Ֆէրիգիւղի ընտանիքը երէկ ոգեկոչեց թաղի Մէրամէթճեան վարժարանի բարեյիշատակ բարերար հանգուցեալ Զենոբ էֆէնտի Մէրամէթճեանը՝ մահուան 106-րդ տարելիցին առթիւ։
Այս առթիւ երախտաշատ բարերարի Շիշլիի գերեզմանատան դամբարանին մօտ կատարուեցաւ մասնաւոր հոգեհանգստեան պաշտօն՝ գլխաւորութեամբ Տ. Մինաս Աւագ Քահանայ Ճիհանկիւլեանի։
Գուզկունճուքի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ թաղային խորհուրդին կողմէ կարեւոր նախաձեռնութիւն:
Երբեմնի Լուսաւորիչեան վարժարանի շէնքի տանիքը կը վերականգնուի՝ Գէորգ Էօզգարակէօզի հսկողութեան տակ:
Ուսումնասիրեց՝ ԱԼԵՔՍ ՍՐԿ. ԳԱԼԱՅՃԵԱՆ
Աստուած Աբրահամի ըսաւ, թէ իր սերունդը Քանաանի երկիրը պիտի ժառանգէ։ Աստուած Դաւիթով այդ խոստումը վերահաստատեց՝ ըսելով. «Իմ Ժողովուրդիս Իսրայէլին ալ տեղ պիտի որոշեմ ու զանիկա պիտի տնկեմ, որ իր տեղը բնակի ու ալ չշարժի» (Բ. Թգ 7.10)։
ՅԱԿՈԲ ՄԻՔԱՅԷԼԵԱՆ
Մարդիկ, որոնք շատ կը կարդան, մարդիկ, որոնք լաւ պաշար ունին եւ խօսելու կարողութիւն, միշտ զիրենք լսողներ կը փնտռեն: Իրենց ամբարած գիտելիքներն ու կեանքի փորձառութիւնները կ՚ուզեն բաժնեկցիլ ուրիշներու հետ, թէ՛ այդ ձեւով լիցքաթափուելու եւ թէ՛ դիմացինին ալ օգտակար դառնալու հաճոյքը ունենալու:
ԳԷՈՐԳ ՔԷՕՇԿԷՐԵԱՆ
Այս իրական կեանքէ առնուած պատմութիւնը մեզի կու գայ Հիւսիսային Քարոլայնա նահանգի Նայթստէյլ քաղաքէն, ուր բը-նակութիւն հաստատած է Փրէտլ ընտանիքը։
Այդ ընտանիքին Քէյթի անունով դուստրը որդեգրութեան տրուած էր, երբ ան տակաւին երեխայ էր։
Անցնող օրերուն միջազգային լրահոսին համար ամենէն «փայլուն» աստղը դարձաւ Միացեալ Նահանգներու նախագահ Տանըլտ Թրամփ: Ամերիկայի նախագահը մասնաւորապէս կը գրառէր՝ «Ռուսաստան կը խոստանայ վնասազերծել այն հրթիռները, որոնք պիտի արձակուին Սուրիոյ ուղղութեամբ, իսկ ես կ՚ըսեմ, պատրաստուեցէ՛ք, որովհետեւ հրթիռները պիտի գան եւ պիտի ըլլան գեղեցիկ ու խելացի: