ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Օրական դրութեամբ կը հանդիպինք բազմատասնեակ մարդոց՝ որոնց ով ըլլալը չենք գիտեր եւ կը փորձենք անոնց դէմքէն հետեւութիւններ ընել անոնց ինչպիսի մէկը ըլլալու կապակցութեամբ. յաճախ ոմանց վտանգաւոր կը նկատենք, իսկ ուրիշներ՝ բարի եւ այդ հետեւութեան հիման վրայ է որ կը շարունակենք մեր ճամբան՝ ամբողջովին համոզուած:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Jeremy Bentham, մօտաւորապէս երկու դար առաջ ապրած իմաստասէր մը՝ ընդհանրապէս ճանչցուած է իբրեւ «չար մարդ» մը։ Բայց ի՞նչ է «չար մարդ»ու եւ «բարի մարդ» ըլլալու ստուգանիշը։ Մարդիկ ընդհանրապէս փոխանակ իրապէս «բարի» ըլլալու, «բարի երեւել»ու կ՚աշխատին։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մի քանի օրեր առաջ ամուսնացած եւ զաւակի տէր կին մը մտահոգուած հարց տուաւ. «Եթէ ամուսնոյս դաւաճանեմ դժոխք կ՚երթա՞մ...». ըսի չեմ գիտեր, բայց եթէ այդպէս ըլլայ վստահ եղիր աշխարհին կէսը պէտք որ հո՛ն ըլլայ անպայմանօրէն:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Պատմութիւնը կը վկայէ, թէ շատ տարիներ առաջ, Ռուս-ֆինլանտական պատերազմին, քաղաքի մը մէջ եօթը ռուս զինուորներ գերի կ՚իյնան ֆինլանտացիներու ձեռքը։ Ռուս գերիները, յաջորդ օրը արդէն, արեւածագին պիտի գնդակահարուէին։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Չեմ գիտեր նման ուսումնասիրութիւն կատարուած է թէ ո՛չ, սակայն ինքնավստահ ձեւով կրնամ ըսել, որ աշխարհի վրայ չկայ աւելի տարօրինակ, աւելի զարմանալի ժողովուրդ՝ քան հայ ազգը. ազգ՝ որ ամէ՛ն օր ունի զարմանալի նորութիւն մը, մէկը միւսէն տարօրինակ, մէկը միւսէն զարտուղի:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Աստուած մարդուս միշտ լաւագոյնը կու տայ, քանի որ Ան լաւագոյնը կը կամենայ իր արարածներուն համար։ Աստուած կատարեալ է, եւ կ՚ուզէ որ մարդիկ ալ կատարեալ ըլլան։ Արդարեւ Աստուծոյ բոլոր արարչագործութիւնը ծրագրուած է լաւագոյնին եւ կատարեալին իրականացման։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մինչեւ որոշ ժամանակ խստագոյնս կը մերժէի բախտի գոյութիւնը եւ կը հաւատայի, որ բախտ ըսուածէն աւելի կարեւոր է մարդուն կամքը, իմաստութիւնն ու նուիրումը աշխատանքի մը. շատերու, նոյնիսկ ընտանիքի անդամներէն մէկ երկու հոգիի հետ ունեցած եմ բանավէճ մը՝ փաստելու համար բախտէն աւելի միւսներուն կարեւորութիւնը, սակայն վերջերս կարծես ես ալ սկսած եմ համոզուիլ որ բախտ մը գոյութիւն ունի, որ կրնայ շատ անգամ աւելի՛ն արժել՝ քան հոգիով ու սիրտով կատարուած աշխատանք մը:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մարդը երբ կը գործէ «ինքնակամ» կերպով, ան, այսպէս ըսելու համար. «հա՛յրն է իր արարքներուն»։ Մարդկային արարքները, որոնք ազատօրէն ընտրուած եւ գործադրութեան պատրաստ են յետ խղճի քննութեան, որակաւորելի են ըստ բարոյականի։ Ուստի անոնք «բարի» են կամ «չար»։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Կը կասկածիմ որ աշխարհի վրայ գոյութիւն ունենայ մարդ՝ որ հաճոյք կը ստանայ ապերախտութիւն տեսնելէ եւ հաւանաբար հազուագիւտ երեւոյթներէն մէկն է ապերախտութիւնը, որ մարդոց միջեւ կը մնայ որպէս հասարակաց կէտ՝ ի տարբերութիւն միւս երեւոյթներուն:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Հակառակ նիւթապաշտ դարու մը նիւթապաշտ փիլիսոփայութեան, կա՛յ եւ կը մնայ «հոգի»ն, որքան ատեն որ կը մնայ մարդս։ Կեանքը, աղբիւրը մեր հոգեկան բոլոր գործունէութիւններուն, դեռ կարելի չէ եղած նիւթէն բխեցնել։
