Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդիկ ընդհանրապէս, իրաւացի կամ անիրաւ, իրենք զիրենք արդարացնելու համար ջանք կը թափեն, եւ ամէն միջոցի կը դիմեն ապացուցանելու համար, որ արդար են եւ իրաւացի։ Անշուշտ մարդիկ երբ կ՚աշխատին իրենք զիրենք արդարացնել՝ բնականաբար կը մեղադրեն մէկ ուրիշը, անոր անիրաւութիւնը հրապարակելու համար ճիգ կը թափեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Առատաձեռնութիւն»ը բնութեան եզական յատկանի՛շն է։ Ամէն ինչ ունի ան իր անծայրածիր, համատարած «ամբարանոց»ներուն մէջ, եւ ամէն ինչ կու տայ անսահման առատաձեռնութեամբ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բնաւ առիթը ունեցա՞ծ էք խորհելու, սիրելի՜ ընթերցող բարեկամներ, թէ ո՜րքան անհիմն նեղութիւններ ստեղծած եւ մենք զմեզ տանջած ենք եւ հոգեկան ի՜նչ ցաւերու ենթարկուած՝ բոլորովին պարապ, աննշան եւ մտացածին, երեւակայական վախերու պատճառով։ Արդարեւ, ամէն մարդ կ՚ուզէ խաղաղ, անվտանգ, նեղութիւններէ եւ դժուարութիւններէ հեռու կեանք մը ապրիլ։ Այս, որքան բնական բաղձանք մըն է մարդուս համար, նո՛յնքան անկարելի, քանի որ այս աշխարհը վարդաստան մը չէ՛ երբեք, ինչպէս կ՚ըսէ Յիսուս, որ յաճախ կը կրկնենք. «Աշխարհի վրայ նեղութիւն պիտի ունենաք, բայց քաջալերուեցէ՛ք, որովհետեւ ես յաղթեցի աշխարհին», (ՅՈՎՀ. ԺԶ 33)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Առողջ «հանրային կարծիք» մը կարեւոր դեր կը խաղայ ընկերային կեանքի զարգացման մէջ։ Եւ ուրեմն առողջ հանրային կարծիքի մը կազմութեան եւ զօրացման համար ի՞նչ գործօններու կը կարօտի հասարակութիւն մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հպարտութի՞ւն թէ խոնարհութիւն, ո՞րն է որ մարդս կ՚ազնուացնէ իր փոխյարաբերութիւններուն մէջ։ Հպա՞րտը թէ խոնարհը յարգ եւ պատիւ կը վայելէ, կամ ըսենք, ո՞ր մէկը աւելի համակրանք կը ստեղծէ ընկերութեան մէջ։
Այն ինչ որ պէտք է ըլլայ, ինչպէս շատ մը հարցերու մէջ, գործնականութեան մէջ չի պատահիր ընդհանրապէս, եւ տեսլականին կամ գաղափարականին չի յարմարիր գործնականը։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Խոկում» (=meditation), իր լայն առումով կը նշանակէ՝ խորհիլ, մտածել, որ կու գայ «խոկ» արմատէն, որ է մտածութիւն, խորհուրդ։ Արդարեւ, մարդկային մտաւոր եւ հոգեւոր կեանքին մէջ որքան կարեւոր, նոյնքան անհրաժեշտ տեղ մը կը գրաւէ խոկումը, որ ներհայեցողութեան կ՚առաջնորդէ մարդս, քանի որ ան որքան մարմնաւոր էակ մըն է, բայց նոյնքան ալ բանական, այսինքն «մտաւոր եւ հոգեւոր ներքին աշխարհ» մը ունի։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Հայ միջնադարեան աստուածաբանական եւ իմաստասիրական մտքի սիւներէն մէկն է Սուրբ Գրիգոր Տաթեւացին։ Անոր հոգեւոր ժառանգութիւնը դարակազմիկ նշանակութիւն ունեցած է հայ աստուածաբանական եւ իմաստասիրական մտքի պատմութեան մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աշխարհի վրայ կա՞յ արդեօք հաշիւի մեքենայ մը, եւ կամ կարելի՞ է հնարել համակարգիչ մը՝ որ ծրագրուած ըլլայ հաշուելու կեանքին զուարթ եւ տրտմալից օրերը։ Ո՞վ գիտէ, թերեւս յառաջիկայ շրջաններուն այդ ալ կ՚իրականանայ եւ մարդիկ համակարգիչին դէմը՝ կը հաշուեն իրենց կեանքին ժպտուն եւ դժնդակ, դառն երեսները, թէ ո՞ր մէկը աւելի է…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Նախանձը անշահ, անօգուտ զգացում մըն է, որ մարդս գերի կը դարձնէ ինքն իրեն։ Արդարեւ, նախանձէն ո՛չ շահ եւ ոչ ալ բարիք կրնայ ապահովել նախանձողը, քանի որ նախանձը միայն վնաս կը պատճառէ, ինչ որ ստո՛յգ է կեանքի փորձառութեամբ, վկայութիւններով, զանազան ապրումներով։ Կարելի չէ՛ որեւէ արդարացում, որեւէ պատճառաբանութիւն նկատել նախանձի մէջ եւ արդարացնել նախանձոտը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սուրբ Գիրքը կամ Աստուածաշունչը կը բաղկանայ երկու մասերէ, որ են Հին եւ Նոր Կտակարանները։ «Կտակարան» բառը յունարէն «տիաթիքի» բառին թարգմանութիւնն է։ Այս յունարէն բառը կը նշանակէ «կարգադրութիւն», եւ յունարէն Նոր Կտակարանին մէջ գործածուած է, նախ՝ այն կարգադրութիւնը կամ պայմանը նշանակելու, զոր Աստուած մարդոց հետ ընել հաճեցաւ, եւ այս առմամբ նոյն բառը հայերէն թարգմանուած է «ուխտ»։