ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Զատկի ութերորդ օրը, այսինքն՝ Զատկի յաջորդող առաջին Կիրակին կը կոչուի «Նոր Կիրակի», եւ կամ «Կրկնազատիկ»։ Ըստ Մաղաքիա Արքեպս. Օրմանեանի, «Կրկնազատիկ» անուանումը ժողովրդական անուն մըն է, որ երբեմն կը տրուի Զատկի ութերորդ օրուան՝ Նոր Կիրակիին, սակայն բնաւ եկեղեցական նշանակութիւն չունի։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Գրեթէ բոլոր հին մշակոյթներու մէջ, հաւկիթը կեանքի, վերակենդանութեան խորհրդանիշն է եղած եւ կը բովանդակէ «Նոր կեանք»ը։ Հաւանաբար քրիստոնէական շրջաններէն շա՜տ առաջ, գարնանային վերակենդանութեան նուիրուած ծիսակատարութիւններու, տօնախմբութիւններու ընթացքին հաւկիթ կը ներկուէր, կ՚օրհնուէր եւ կը փոխանակուէր, յետոյ մարդիկ կ՚ուտէին զանոնք։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Երբ կը խօսուի «Ընթրիք»ի մասին՝ Յիսուսի «Մեծ Խնճոյք»ի առակին առիթով, կը մտաբերուի Կիւրեղ Մեծը, որ կ՚ըսէ. «Մեր երկնաւոր Հայրը Ի՛նքն է, որ մարդոց համար կը պատրաստէ (կը պարգեւէ) այն շնորհները, որ Իր Որդիին միջոցով տրուեցան բոլորին, որոնք են՝ մեղքերու թողութիւն, Սուրբ Հոգիի հաղորդակցութիիւն, որդեգրութիւն եւ երկինքի արքայութիւն, Քրիստոս բոլոր ազգերէն առաջ նախ Իսրայէլը հրաւիրեց իր օրհնութիւններուն՝ Աւետարանի միջոցով»։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Կ՚ըսեմ ձեզի, որ առաջին հրաւիրեալներէն ո՛չ մէկը իմ ընթրիքէս պիտի ճաշակէ», (ՂՈՒԿ. ԺԴ 24)։
Ընթրիքը օրուան վերջին ճաշն է, ուրիշ խօսքով՝ մարդ ընթրիքէն ետք այլեւս չի ճաշակեր, եւ օրը կը վերջանայ ընթրիքով։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Յիսուս Քրիստոսի Երուսաղէմ գալստեան յիշատակը մշտադալար եւ օծուն ձիթենիի շիւղերով եւ արմաւենիի ոստերուն հիւսքերով վերակենդանացուց Եկեղեցին։ Երբ կը վկայենք այս ոգեւորութեան, կը վերյիշենք նաեւ Քրիստոսի արդար վրդովումը եւ նախանձախնդրութիւնը Տաճարին մաքրագործութեան գործին նկատմամբ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Մեռելոց յիշատակ» կամ ննջեցեալներու յիշատակութեան օր՝ նուիրուած հանգուցեալներու, ապրողներու աղօթքի օրն է ննջեցեալներու համար, որ ցոյց կու տայ, թէ անոնք երբեք չեն մոռցուած, այլ կ՚ապրին հոգեպէս։ Կերպով մը երախտագիտութեան արտայայտութիւն մըն է հանգուցեալներու նկատմամբ «մեռելոց յիշատակ»ի օրը։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Ես եմ Յարութիւն եւ կեա՛նք» (ՅՈՎՀ. ԺԱ 25)։
Քրիստոնէական հաւատքին առանցքն է Քրիստոսի այս խօսքը։ Յարութեան յոյսը եւ յաւիտենական կեանքի ճշմարտութիւնը քրիստոնեայ հաւատացեալին նշանաբանն է՝ «քրիստոնեայ» կը նշանակէ՝ Յարութեան եւ յաւիտենական կեանքի ճշմարտութեան հաւատացող։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Ահա՛ մարդը» կամ «Էչչէ Հոմօ» մեզ կ՚առաջնորդէ խորհելու՝ մարդ էակին վրայ, խորհրդածելու այդ միշտ «անծանօ՛թ»ին մասին։ Կան խօսքեր, որ ընդհանրապէս նոյնացած են անձի մը հետ, երբ լսուի այդ խօսքը, մարդ կը մտաբերէ մէկը՝ որ խօսած է կեանքի վրայ հանգամանօրէն, աւելի, ըսենք՝ «լակոնական ոճ»ով՝ բառով մը կամ երկու բառով, շա՜տ բանի վրայ իմաստալից խօսելով…։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Յաճախ կը հանդիպինք «մարդ» բառին, եւ սակայն կ՚անտեսենք անոր իմաստը եւ արժէքը։ Արդարեւ, երբ կ՚ըսենք, թէ «մա՛րդ ենք». շատ անգամ չենք կրնար յստակ պատասխան մը տալ. «ո՞վ է մարդը» կամ «ի՞նչ է մարդը» եւ այս տեսակ հարցումներու։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Համատես», այսինքն «Synoptique» երեք Աւետարններուն երկրորդն է Մարկոսի Աւետարանը։ Այս Աւետարանին մէջ երեք առիթներով կը յիշատակուի դէպքեր՝ ուր Յիսուս չկրցաւ գործնականի վերածել այն՝ ի՛նչ որ նախապէս մտածած եւ մտադրած էր՝ ստիպուած ըլլալով տեղի տալ պարագաներուն կամ մարդոց անհնազանդութեան եւ անհաւատութեան հետեւանքով եւ կամ հեթանոսի մը հաւատքին պատճառով. (ՄԱՐԿ. Ա 15, Զ 5, Է 24)։
