Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահ­քը զղջու­մի եւ խոս­տո­վա­նու­թեան շրջան մըն է՝ լա­ւա­գոյն ա­ռիթ մը հո­գե­պէս նո­րո­գուե­լու եւ կազ­դու­րուե­լու։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ընդ­հան­րա­պէս կա­րե­լի է հան­դի­պիլ մար­դոց՝ ո­րոնք ա­մէն հար­ցի մէջ մի­ջա­մուխ ըլ­լա­լու սո­վո­րու­թիւն մը ու­նին։ Ա­մէն ա­տեն, ա­մէ­նու­րեք կա­րե­լի է տես­նել ա­նոնք, որ տե­ւա­կան «գա­ղա­փար» կը յայտ­նեն, շա­րու­նակ կը խօ­սին, կը քննա­դա­տեն, բայց երբ կար­գը գոր­ծե­լու կու գայ՝ ո՛­չինչ կ՚ը­նեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Վար­դա­նանց պա­տե­րազ­մը, ամ­բողջ ժո­ղո­վուր­դի մը գո­յա­պահ­պան­ման եւ գո­յա­տեւ­ման իւ­րա­յա­տուկ տի­պա՛րն է. ան, հո­գե­ւոր ա­զա­տու­թեան, մարդ­կա­յին ար­ժէք­նե­րու, մշա­կոյ­թի՝ լե­զուի, դպրու­թեան, հա­ւատ­քի պաշտ­պա­նու­թի՛ւնն է։ Ար­դա­րեւ, սխա՛լ է ա­նի­կա հասկ­նալ աշ­խար­հա­յին ար­ժէք­նե­րուն նկատ­մամբ, քա­նի որ Վան­դա­նանց ճա­կա­տա­մար­տը բո­լո­րո­վին գա­ղա­փա­րա­յին, սկզբուն­քի հո­գե­ւոր եւ մտա­ւոր ար­ժէք­նե­րու պաշտ­պա­նու­թեան, ա­զա­տու­թեան եւ ան­կա­խու­թեան ար­դար պայ­քա՛ր մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ազ­նիւ ըլ­լալ» կը նշա­նա­կէ՝ բա­բա­խուն սիրտ մը ու­նե­նալ, բա­րի­քի մա­սին խոր­հիլ, ա­ռա­քի­նու­թիւն­նե­րով օժ­տուած ըլ­լալ եւ անդ­րա­դառ­նալ իր իսկ ինք­նու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սուրբ Իգ­նա­տիոս Ան­տիո­քա­ցի կ՚ը­սէ, թէ՝ ե­րէց­նե­րը իբ­րեւ Աս­տու­ծոյ խոր­հուր­դին ան­դամ­նե­րը եւ իբ­րեւ ա­ռա­քեալ­նե­րուն հա­մա­խում­բը՝ ա­ռանց ա­նոնց կա­րե­լի չէ՛ Ե­կե­ղե­ցիի մը մա­սին խօ­սիլ։ Ուս­տի «ձեռ­նադ­րուած պաշ­տօ­նա­տար»ին ե­կե­ղե­ցա­կան ծա­ռա­յու­թեան մէ­ջէն՝ Քրիս­տոս Ի՛նքն է որ ներ­կայ է Իր Ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ իբ­րեւ Գլուխ՝ Իր Մար­մի­նին, իբ­րեւ Հո­վիւ՝ Իր հօ­տին, Քա­հա­նա­յա­պետ՝ փրկչա­գործ զո­հին եւ Վար­դա­պետ՝ ճշմար­տու­թեան։ Այս ի­մաս­տով, քա­հա­նան կը գոր­ծէ յան­ձին Քրիս­տո­սի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հի­նէն ի վեր կ՚ը­սուի, թէ՝ չգիտ­նա­լը ա­մօթ չէ, այլ՝ չսոր­վի՛­լը։
Մա­սամբ ճիշդ է այս մտա­ծու­մը, բայց ո՛չ բո­լո­րո­վին, քա­նի որ ան­գի­տու­թիւ­նը երբ միշտ պատ­ճա­ռա­բա­նուի, «չսոր­վե­ցնող» ա­մէն մարդ ամ­բաս­տա­նուած, մե­ղադ­րուած կ՚ըլ­լայ։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ յա­ճախ կը խօ­սուի «ա­պաշ­խա­րու­թեան» մա­սին, այ­սինքն՝ «զղջում»ի մա­սին, ա­սի­կա բնա­կան­բար պէ՛տք է որ գործ­նա­կա­նի, կեան­քի վե­րա­ծուի։ Ար­դա­րեւ, այն ա­մէն խոր­հուրդ, ա­մէն խօսք ար­ժէ՛ք կը ստա­նայ, երբ գոր­ծի՝ գործ­նա­կա­նի վե­րա­ծուի եւ կեան­քի ընդ­հա­նուր ըն­թաց­քին մաս կազ­մէ։ Եւ ա­պաշ­խա­րու­թիւնն ալ այս կա­րե­ւոր ար­ժէք­նե­րէն է, որ գոր­ծի, այ­սինքն կեան­քի վե­րա­ծուի եւ ըն­թացք տայ ա­նոր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ամ­բողջ մարդ­կա­յին պատ­մու­թեան ըն­թաց­քին, բո­լոր դրու­թիւն­նե­րու կող­մէ, թէ՛ բա­րո­յա­պէս, թէ՛ կրօ­նա­կան տե­սա­կէ­տով ար­գի­լուած է մարդ սպան­նե­լը։ Ուս­տի Տա­սը Պա­տուի­րան­նե­րուն հին­գե­րորդն է՝ «Մի՛ սպան­ներ» (ԵԼՔ. Ի 13)։­

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աս­տուա­ծա­դիր զգա­ցում մըն է «նե­րո­ղամ­տու­թան ո­գի»ն մար­դուն մէջ։ Քրիս­տոս իր ամ­բողջ կեան­քին մէջ կ՚ու­զէ արթնց­նել այս զգա­ցու­մը մար­դուս մէջ՝ իր քա­րոզ­նե­րով, խրատ­նե­րով եւ ա­ռա­քե­լու­թեամբ, որ թմրած եւ անզ­գա­յա­ցած էր, մար­դիկ օ­տա­րա­ցած էին նե­րո­ղամ­տու­թեան ո­գիին։ Քրիս­տո­նէու­թեամբ, նե­րո­ղամ­տու­թիւ­նը ստա­ցաւ նոր նկա­րա­գիր եւ ի­մաստ՝ ո­րով հետզ­հե­տէ օժ­տուե­ցան մար­դիկ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին բա­նա­կա­նու­թեան ա­մե­նէն խորթ եւ օ­տա­րո­տի թուած պա­տուէր­նե­րէն մին է՝ «թշնա­մի­նե­րը սի­րե՛լ»։­
Ար­դա­րեւ, ո՜ր­քան դժուար է ի­րա­գոր­ծել այս պա­տուէ­րը, քա­նի որ մարդ, բնա­կա­նա­բար «ե­սա­սէր» է եւ եր­բեմն ինք­նա­մոլ եւ ի­րեն հա­մար դժուար է նե­րել, մա­նա­ւանդ երբ վի­րա­ւո­րուած կը զգայ ինք­զինք՝ բա­րո­յա­պէս կամ մարմ­նա­պէս։