Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն տասնամեակներ առաջ Յովհաննէս Շիրազ կը բողոքէր այն դառն իրողութեան դէմ, որ հայազգի զաւակներ իրենց որդիներն ու դուստրերը օտար ազգի պատկանող անուններով կը մկրտեն.

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ստո­րեւ կը շա­րու­նա­կենք «Ա­ղանդ­ներ»ը՝ Մա­նէս Պարս­կի ա­ղան­դով։
Այս ա­ղան­դը շատ ճիւ­ղա­ւո­րու­թիւն­ներ ու­նե­ցաւ եւ շատ տա­րա­ծուե­ցան։ Հա­յաս­տա­նի եւ Պարս­կաս­տա­նի մի­ջեւ ե­ղած սերտ յա­րա­բե­րու­թեան շնոր­հիւ՝ այս ա­ղան­դը հայ ժո­ղո­վուր­դին մէջ ալ տա­րա­ծուե­ցաւ։ 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կը հաւատանք, որ հայկական եկեղեցաշինութիւնը կը կարօտի լուրջ ուսումնասիրութեան ու վերլուծութեան, որովհետեւ Հայաստանի մէջ աւելի քան դարեր առաջ շինուած կառոյցներ կը շարունակեն դուրս մնալ տրամաբանութեան սահմաններէն եւ ակամայ զարմանք մը պատճառել այցելուին՝ իր ոճաբանութեամբ եւ մանրամասնութիւններով:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Առանց գիտութեան գաղափար չի՛ կազմուիր»։
Կրօնական մտքի ինքնուրոյն մտածողութեան արգասիք են աղանդները՝ որոնք քրիստոնէութեան սկզբնական շրջաններէն ծնունդ առին եւ մեծամեծ յուզումներու եւ խռովութիւններու պատճառ դարձան Տիեզերական Եկեղեցին յուզող աղանդներէն ոմանք արձագանգ գտան նաեւ հայոց մէջ, միտքեր յուզեցին եւ Հայ Եկեղեցին միջոցներ ձեռք առաւ անոնց ծաւալման առաջքն առնելու։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Երէկ սեղանակից դարձայ երիտասարդի մը, որ հոգեւոր կեանքի նկատմամբ յատուկ հետաքրքրութիւն ունի եւ այդ իսկ պատճառով շատ մը եկեղեցականներու հետ մտերմութիւն հաստատած ու բարեկամացած է: Խօսակցութեան ընթացքին նկատեցի, որ ան օտար եկեղեցականներ շատ աւելի հոգեւոր ու օրինակելի կը նկատէ՝ քան հայ եկեղեցականները եւ այս հարցին շուրջ ունեցանք բանավէճ մը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Հոգի» եզրը Աստուածաշունչին մէջ կը նշանակէ մարդկային կեանքը, եւ կամ ամբողջ մարդկային կեանքը ապրող անձը։
Միաժամանակ ան կը մատնանշէ ի՛նչ որ մարդուն մէջ ամենէն ներհուն եւ ամենամեծ արժէ՛քն է՝ այն ինչը որ մարդը մասնաւորապէս Աստուծոյ պատկեր կը դարձնէ. «հոգի»ն կը նշանակէ մարդուն մէջ եղող «հոգեւոր նախասկիզբը»։ 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ամէն ազգի պարագային գոյութիւն ունի երկու տեսակի երիտասարդութիւն, որոնք ամբողջութեամբ տարբեր են իրարմէ. ամէն ազգ ունի իր լուրջ, սակայն լուրջերու կողքին իր կեանքը անիմաստ վատնող երիտասարդութիւն մը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդուն սրտին մէջ ներկայ եղող բարոյական խղճմտանքը՝ պատեհ վայրկեանին կը հրամայէ անոր կատարել բարի՛ն եւ զգուշանա՛լ չարէն։ Ան կը զատարոշէ նաեւ կատարուելիք ընտրանքները անսալով բարիին, մերժելով չարը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Հասած է տեղ որ սկսած եմ ամչնալ հայ ըլլալէս, որովհետեւ այն հայութիւնը՝ որ սրսկուած է մեր արեան մէջ, տարբեր է այն հայութենէն, որ այսօր մեր դիմաց կը պարզուի: Այն հպարտութիւնն ու արժանապատուութիւնը որ անցեալի մտաւորականներուն գործերուն մէջ կը տեսնէինք, կա՛մ առասպելներ են եւ կամ ահաւոր տերեւաթափութիւն մը ապրած է մեր ազգը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Յարաբերական» կը նշանակէ՝ համեմատական. վերաբերականութեան, առընչականութեան ենթակայ ըլլալ։ Գոյութիւն միայն որպէս առարկայ, կամ յարաբերաբար մտածող միտքի մը. երեւակայութիւն։