Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ի՞նչ է ձեր կար­ծի­քը, սի­րե­լի՜ բա­րե­կամ­ներ։ Կա­րե­ւո­րը եւ կա­րե­ւո­րին ար­ժէք տուո­ղը՝ «ու­նե­ցած»ին քա­նա­կին վրա՞յ է, հա­պա՝ «տրուած»ին քա­նա­կին վրա՛յ։ Ա­ւե­լի պարզ ը­սենք. ո՞ր մէ­կը ար­ժէք կը ներ­կա­յաց­նէ՝ ո­րե­ւէ բան ու­նե­նա՞լ, թէ ու­նե­ցա­ծը տալ՝ բաժ­նել ու­րիշ­նե­րու հետ։ Եւ ե­թէ «բա­րիք» ը­սուա­ծը ու­րի­շին օգ­տա­կար ըլ­լալ կը նշա­նա­կէ, ա­պա ու­րեմն կա­րե­ւո­րը ո՛չ թէ ու­նե­նալ, այլ՝ տա՛լն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​1651 թուա­կա­նին Փի­լիպ­պոս Կա­թո­ղի­կոս (1632-1655) Պո­լիս գտնուած մի­ջո­ցին՝ Ե­ղիա­զար Պատ­րիար­քը (1651-1652) պատ­րիար­քու­թե­նէ հե­ռա­ցու­ցած էր եւ ա­նոր տեղ Յով­հան­նէս Դ Մուղ­նե­ցին (1652-1655) Պատ­րիարք կար­գած էր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ո­խա­կա­լու­թիւն». ա­հա­ւա­սի՛կ մո­լու­թիւն մը՝ հո­գե­կան ախտ մը, վատ սո­վո­րու­թիւն մը, կիրք մը, որ դժբախ­տա­բար մարդս գե­րի կը դարձ­նէ, իր ճի­րան­նե­րուն մէջ բան­տար­կե­լով զայն։ «Ո­խա­կա­լու­թիւն» կը նշա­նա­կէ՝ քէն, քի­նախնդ­րու­թիւն, քէ­նէ մղուած վրէժխնդ­րու­թիւն։ Եւ այս կիր­քը կ՚ար­ծար­ծէ, կը հրահ­րէ թշնա­մու­թիւն­նե­րը, հա­կա­ռա­կու­թիւն­նե­րը, կը տե­ւա­կա­նաց­նէ կռի­ւը, պայ­քա­րը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Եզ­նի­կի «Եղծ Ա­ղան­դոց»էն հա­տուած­ներ կ՚ու­զենք ներ­կա­յաց­նել մեր սի­րե­լի՜ ըն­թեր­ցող բա­րե­կամ­նե­րուն, քա­նի որ ա­նոնք կար­ծես «մեր օ­րե­րու հա­մար գրուած» են։ Այս կը նշա­նա­կէ, որ մարդս բնու­թեամբ միշտ նո՛յնն է, որ­քան ալ փո­խուին շրջան­նե­րը, թե­րեւս միայն ար­տա­քին ե­րե­ւոյ­թով փո­փո­խու­թիւն­ներ կ՚ըլ­լան, բայց ըստ էու­թեան մար­դը մի՛շտ նոյն «մարդ»ն է եւ շրջան­նե՜ր, դա­րե՜ր ալ փո­խուին՝ ան չի փո­խուիր իր էա­կան թե­րու­թիւն­նե­րով եւ մարդ­կա­յին տկա­րու­թիւն­նե­րով

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

​Յի­սուս սոսկ պատ­մա­կան դէմք մը չէ, այլ ան­ժա­մա­նակ յա­ւի­տե­նա­կա­նու­թեան մէջ յա­րա­կեն­դան եւ գոր­ծօն անձ­նա­ւո­րու­թիւն մը։ Ան «կեն­դա­նի Աս­տու­ծոյ Որ­դին»՝ Ինք կեն­դա­նի Աս­տուած է։ Յի­սուս հաս­տա­տեց այս ճշմար­տու­թիւ­նը.

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մա­հը՝ կեան­քին ան­խու­սա­փե­լի վախ­ճանն է։ Մա­հուան քրիս­տո­նեայ ի­մաս­տը կը յայտ­նուի Քրիս­տո­սի մա­հուան եւ յա­րու­թեան «Զատ­կա­կան խոր­հուրդ»ին լոյ­սին մէջ, այն Քրիս­տո­սին՝ ո­րուն վրայ դրուած է մար­դուս միա՛կ յոյ­սը։ Քրիս­տո­նեան որ կը վախ­ճա­նի ի Քրիս­տոս Յի­սուս, «կը թո­ղու այս մար­մի­նը եւ կ՚եր­թայ բնա­կե­լու Տի­րոջ մօտ» (Բ ԿՈՐՆ. Ե 8)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Պօ­ղոս Ա­ռա­քեալ, փի­լիպ­պե­ցի­նե­րուն ուղ­ղուած իր նա­մա­կին մէջ սա­պէս կ՚ը­սէ. «Մենք, սա­կայն, եր­կին­քի քա­ղա­քա­ցի­ներ ենք եւ հոն­կէ՛ կը սպա­սենք որ գայ մեր Փրկի­չը՝ Տէր Յի­սուս Քրիս­տոս, որ մեր մահ­կա­նա­ցու մար­մին­նե­րը պի­տի կեր­պա­րա­նա­փո­խէ եւ իր մար­մի­նին պէս փա­ռա­ւոր դարձ­նէ իր զօ­րու­թեամ­բը, ո­րով կրնայ ա­մէն ինչ իր իշ­խա­նու­թեան են­թար­կել» (ՓԻ­ԼԻՊ. Գ 20-21)։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

​«Վեր­ջա­բան»ով մը սկսինք. մեր այ­սօ­րուան խորհր­դա­ծու­թիւն­նե­րուն, սի­րե­լի՜ ըն­թեր­ցող բա­րե­կամ­ներ։
«Վեր­ջա­բան»ը, ի­րա­կա­նին, Պետ­րոս Դու­րեա­նին մէկ քա­ռեա­կին վեր­նա­գիրն է։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Բիւ­զան­դա­կան կայս­րու­թեան գո­յու­թեան ժա­մա­նակ­նե­րէն, հա­յե­րը՝ նկա­տի չառ­նե­լով յու­նաց կրօ­նա­կան հա­լա­ծանք­նե­րը, ա­նընդ­հատ գաղ­թած են դէ­պի Պո­լիս եւ այն­տեղ բնա­կու­թիւն հաս­տա­տած են, եւ նոյն իսկ իշ­խա­նու­թեան ու կայս­րու­թեան հա­սած։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Փոր­ձա­ռու­թիւ­նը լա­ւա­գոյն դաս­տիա­րակն է», կ՚ը­սէ Թով­մաս Քար­լայլ։ Եւ ի­րա­պէս, ե­թէ գի­տու­թիւ­նը եւ աշ­խա­տու­թիւ­նը անհ­րա­ժեշտ են յա­ջո­ղու­թեան հա­մար ո­րե­ւէ մար­զի մէջ, փոր­ձա­ռու­թիւնն ալ նոյն­քան անհ­րա­ժե՛շտ է կա­տա­րե­լու­թեան հա­մար։