Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մար­դուս մարմ­նա­կան աչ­քը միա՛յն զգա­ցա­կան բա­ներ կը տես­նէ։ Մարդ­կա­յին հո­գիին ակ­նար­կը սահ­մա­նա­փակ է, եւ «մութ ամ­պե­րով պա­տուած»։ Այդ մթու­թեան մէ­ջէն լոյ­սը տես­նել հմտու­թիւն կը պա­հան­ջէ՝ ի­մաս­տու­թիւն եւ խոր ի­մա­ցա­կա­նու­թիւն ու­նե­ցող­նե­րուն յա­տուկ ա­ռա­քի­նու­թի՛ւն մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ի՞նչ կը խոր­հիք, սի­րե­լի բա­րե­կամ­ներ, բար­կու­թեամբ օ­գուտ մը ա­պա­հո­վող մարդ կա՞յ աշ­խար­հի վրայ։ Ե­ղա՞ծ է որ բար­կա­նա­լով դատ մը շա­հող մարդ գտնուի մեր շուր­ջը։ Թե­րեւս բար­կու­թեան պատ­ճա­ռով ար­դար դա­տը ան­գամ կորսն­ցու­ցած, ա­նի­րաւ վի­ճա­կի մատ­նուած շա՜տ ի­րա­ւա­ցի մար­դիկ ե­ղած են՝ ո­րոնք զո­հուած են ի­րենց բար­կու­թեան պատ­ճա­ռով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մար­դոց ի­րա­րու հետ վի­ճա­բա­նի­լը բնա­կան է, քա­նի որ տա­րա­կար­ծու­թիւն­ներ միշտ կը պա­տա­հին, մար­դիկ կրնան տար­բեր խոր­հիլ, տար­բեր գա­ղա­փար­ներ ու­նե­նալ, քա­նի որ մարդ բա­նա­ւոր էակ մըն է, եւ մտա­ծում­նե­րու, գա­ղա­փար­նե­րու եւ կար­ծիք­նե­րու զա­նա­զա­նու­թիւ­նը իր բա­նա­կա­նու­թեան հե­տե­ւանքն է։ Եւ դար­ձեալ, յայտ­նի ի­րո­ղու­թիւն է, թէ՝ ճշմար­տու­թիւ­նը ի վեր­ջոյ կը յայտ­նուի տար­բեր գա­ղա­փար­նե­րու ընդ­հա­րու­մէն՝ բա­խու­մէն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ժո­ղովր­դա­կան յայտ­նի ա­ռա­ծը կ՚ը­սէ. «Ա­ւե­լի լա՛ւ է թշնա­միին ապ­տա­կը, քան կեղծ բա­րե­կա­մին ժպի­տը»։ Չեմ գի­տեր, կեան­քի մէջ ո՛ր­քան գոր­ծա­ծա­կան եւ ի­րա­կան է այս դի­տա­ւո­րու­թիւ­նը, բայց սա ստոյգ է, որ ա­մէն մար­դու կեղ­ծը եւ կեղ­ծա­ւո­րու­թիւ­նը վտան­գա­ւոր է եւ վնա­սա­րա՛ր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Վե­րա­մո՜ւտ է դար­ձեալ՝ այն յու­զում­նա­խառն օ­րը, բուռն ապ­րում­նե­րով լե­ցուն պա­հը՝ եր­բեմն ո­գե­ւո­րուած, եր­բեմն տրտում եւ տխուր, եր­բեմն շփո­թած, եւ եր­բեմն ալ վրդո­ված ու տագ­նա­պա­լից։ Վե­րա­մու­տը զա­նա­զան ապ­րում­նե­րու եւ զգա­ցում­նե­րու ա­ռիթ կ՚ըն­ծա­յէ ա­մէ­նուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ յա­ճախ կը խօ­սինք կեան­քի մա­սին, կեան­քի ապ­րում­նե­րուն մա­սին, պահ մը կը մոռ­նանք, որ կեան­քէն ա­ւե­լի մեծ ճշմար­տու­թիւն մը կայ այդ կեան­քին ըն­թաց­քին մէջ՝ մա՛­հը ա­մե­նէն յստակ, ան­խու­սա­փե­լի ճշմար­տու­թի՛ւնն է կեան­քին, քա­նի որ ան որ կեան­քը կ՚ապ­րի, պի­տի մեռ­նի, այն որ կը ծնի, ար­դէն մա­հու­ան ըն­թաց­քին մէջ մտած կ՚ըլ­լայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Խօ­սի­լը՝ խօս­քը գոր­ծա­ծել ի­րա­պէ՛ս ա­րուեստ մըն է։
Ու­րիշ ա­ռիթ­նե­րով ալ ը­սած ենք. կան մար­դիկ՝ որ շա՜տ կը խօ­սին եւ ո՛­չինչ կ՚ը­սեն, կան մար­դիկ՝ որ սա­կա­ւա­խօս են, քիչ կը խօ­սին եւ շա՜տ բան կ՚ը­սեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Աս­տուած» եւ «Բնու­թիւն»՝ այս եր­կու­քը միշտ զբա­ղե­ցու­ցած է մարդ­կա­յին միտ­քը։ Մա­նա­ւանդ՝ Ֆրան­սա­կան յե­ղա­փո­խու­թեան գա­ղա­փա­րա­կա­նը մեր­ձի­մաստ հա­մա­րեց զա­նոնք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ էա­կը կո­չուած է ճշմար­տու­թիւ­նը փնտռե­լու։
Ուս­տի մարդ պար­տա­ւոր է փնտռել ճշմար­տու­թիւ­նը՝ որ է ի­րա­ւո՛ւնք նաեւ ի­րեն տրուած։ Եւ մարդ պէտք է յատ­կա­պէս ճշմար­տու­թիւ­նը փնտռէ այն հար­ցե­րուն մէջ՝ ո­րոնք կը հա­յին հո­գե­ւոր կեան­քին՝ Աս­տու­ծոյ եւ Ե­կե­ղեց­ւոյ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ հար­ցը եր­ջան­կու­թեան մա­սին է՝ կ՚ար­ժէ մտա­ծել, թէ՝ եր­ջան­կու­թեան բուն ա­կը դրա՞­մն է։ Շա­տեր կ՚ը­սեն, թէ ա­ռանց դրա­մի եր­ջան­կու­թիւն չ՚ըլ­լար, եւ այն­քա՜ն հա­մո­զուած են այն գա­ղա­փա­րին, որ դրա­մը հա­մա­զօր կը նկա­տեն եր­ջան­կու­թեան։