Արխիւ
ՀԱՄԲԵՐՈՒԹԻ՜ՒՆ… ԱՐԴԷՆ ՔԻՉ ՄՆԱՑ
Մամուլը կ՚ընդունուի հանրութեան հայելին. թրքահայ կեանքի ամօթալի համայնապատկերին վրայ համայնքային վարիչները լեզուի հարցը լուծել կ՚ուզեն մեր թերթը ոչնչացնելով ու զայն կը թիրախաւորեն՝ առկայ սնանկ համակարգը ցոլացնելու համար։
ՊԻԱՆՔԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ
Մարդը աշխարհի ամենաեզակի եւ տինամիք մէկ տարրն է։ Անկասկած մարդը նաեւ ընկերային էակ մըն է, կը մտածէ հաւաքական կեանքի բարւոքութեան եւ այլ հաւաքականութիւններու հետ կամուրջներ կառուցելու մասին։
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
2019 թուականին, Լիզպոնի «Գալուստ Կիւլպէնկեան» հիմնարկի Հայկական համայնքներու բաժանմունքը, Հայաստանի Գիտութիւններու ազգային ակադեմիոյ Հիմնարար գիտական գրադարանին հետ, հանդէս եկաւ նախաձեռնութեամբ մը՝ թուայնացնել Մխիթարեան միաբանութեան Վիեննայի մենաստանի գրադարանէն ներս պահուած հայերէն թերթերու եւ հանդէսներու՝ 1794-էն մինչեւ 1920 թուականը լոյս տեսած մամլոյ ժողովածոները:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Չեմ գիտեր, ճիշդ քանի՞ մոմեր մարուեցան, երբ Իսթանպուլը դարձած էր կիզակէտը ամբողջ տարածաշրջանին։
1908 թուականին բացուած նոր շունչին հետ իր առաջին խարիսխը կը նետէր՝ այսօր մեծարուող ԺԱՄԱՆԱԿ-ը, որու թաւալումներուն եւ թռիչքներուն մէջ, անշուշտ, ամենէն աւելի շաղախուած էր այդ օրերուն վերստին շրջանառութեան մէջ դրուած Ազգային Սահմանադրութեան ոգեղէն արժէքը։
Վրաստանի մէջ շաբաթավերջին տեղի ունեցաւ խորհրդարանական ընտրութիւն, որու արդիւնքին կը սպասուէր հետաքրքրութեամբ։ Արդարեւ, նախընտրական շրջանը այնպիսի հունի մը մէջ մտած էր, որ ընտրողներու կողմնորոշումը պիտի նշանակէր նաեւ Վրաստանի տեսակէտէ նախընտրութիւն մը Արեւմուտքի կամ Ռուսաստանի միջեւ։
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
ԺԱՄԱՆԱԿ կը թեւակոխէ իր 117-րդ տարեդարձը:
117 տարուան նաւարկութեան մասին գրելը, ըսելը, խօսիլը, գնահատելը, մեղադրելը, այպանելը, քննադատելը դիւրին են, բայց, դիւրին չէ պահ մը սթափիլ եւ ուշադրութեամբ ըսել ու գրել 117 թիւը…
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Սակայն Ներսէս Պատրիարք չյուսահատեցաւ։ Նոյն տարուան յունիսի 13-ին Պերլինի մէջ վերատեսութեան պիտի ենթարկուէր Սան Սթեֆանոյի համաձայնագիրը եւ Ներսէս Պատրիարք բաց չէր կրնար ձգել նման առիթ մը, անգամ մը եւս բարձրաձայնելու հայ ժողովուրդի խնդիրները. այս նպատակով ան կազմեց պատգամաւորական խումբ մը՝ գլխաւորութեամբ Խրիմեան Հայրիկի, անոր կողքին ունենալով Խորէն Եպսկ. Նարպէյը, Մինաս Չերազը եւ Ստեփան Փափազեանը:
Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը երէկ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ ընդունեց Թայլանտէն ուխտաւորներու խումբ մը։ Թայլանտի մօտ Հայաստանի պատուոյ հիւպատոս Արթօ Արթինեանի կողմէ կը գլխաւորուէին ուխտաւորները։
ՏԻԳՐԱՆ ԳԱԲՈՅԵԱՆ
Վերջին այցելութիւններս Հալէպ շատ հոգեպարար էին ու յուզումնալից, աւերակներով ապրող քաղաք, չքաւորութիւն, յուսալքութիւններ, հայութեան թիւի նուազում: Բազմազան զգացումներ ունէի Հալէպին հանդէպ. ցասում, խղճահարութիւն, կարօտ, նոյն կարօտի հատուցման խեղթող ու անբաժան փափաք (տնտեսական հատուցման հետ զուգակցող), որ կը տանէր նոյնիսկ դէպի ամենայն պատմականութիւնը դրժելու ու աւելի կապուելու համաշխարհայնացման (իբրեւ ապաքինում եւ բոլոր մեծ ու փոքր մարդկութեանց հաւաքականութիւններուն հաշիւներու լուացում):
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
-Սկիզբէն ի վեր մենք կղզիի մէջ չենք ապրած, մեր մշակոյթը միշտ այստեղէն այնտեղէն առած տուած ենք, սկսեալ մանրանկարչութենէն, հայկական գիրերէն:
-Հայութիւնը պահելու հարց մըն ալ կայ. հայկական ինքնութիւնը մաքուր պահելու պայքարը, որ շատ վաւերական իտէալ մըն է, որ դուն դարերու ընթացքին կերտած ես մշակոյթ մը ու կ՚ուզես մաքուր պահել զայն:
Պատրաստեց՝ ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Թորոս Ազատեան, բանասէր, բանաստեղծ, խմբագիր եւ հանրային գործիչ: Ծնած է 5 մայիս 1898-ին, Ակնի Ապուչեխ գիւղին մէջ:
Նախնական կրթութիւնը եւ ուսումը ստացած է Ակնի Նարեկեան, Վարագի եւ Չմշկածագի վարժարաններուն մէջ:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Լեզուի մէջ գոյծածուող բոլոր բառերը միասին «բառային կազմ» կամ «բառապաշար» կը կոչուին։
Ուղղագրութիւնը առանց տառասխալի գրուելու արուեստն է։ Եւ այս իմաստով՝ ուղղագրութիւնը արժէք կու տայ գրութեան եւ կը կատարելագործէ, կը գեղեցկացնէ զայն։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մարդկային հոգեկան ապրումները քաոսի մը ամբողջութիւնն են, սակայն անոնց մէջ կայ մէկը, որ տարբեր է միւսներէն. ապրո՞ւմ է, ձգտում թէ բնազդ՝ չենք գիտեր, սակայն համատարած է եւ մարդկային գոյութիւնն ու բնութիւնը գերազանցելու փորձ մըն է մարդու կողմէ ի գործ դրուած. անմահանալու, գէթ անուամբ ու յիշատակով յաւերժ կենդանի մնալու ինքնաբուխ փորձ մը:
«Խաղաղութեան խաչմերուկ. միաւորելով անվտանգութիւնն ու ժողովրդավարութիւնը» խորագրով օրերս տեղի ունեցած համաժողովի ընթացքին, կառավարութեան ղեկավարը կրկին խօսեցաւ այն դրոյթներուն մասին, որոնց քանիցս անդրադարձած է տարբեր առիթներով։
Հայաստանի Ազգային պատկերասրահը վերջերս յատուկ ցուցահանդէսով մը արժեւորեց հայ մշակոյթի երկու մեծանուն տիտաններու՝ Հենրիկ Սիրաւեանի եւ Սերկէյ Փարաճանովի յոբելեանները։ Երեւանի մէջ կազմակերպուած այս ձեռնարկը կ՚արժանանայ գեղարուեստասէրներու անմիջական ուշադրութեան։
Երեւանի մէջ, «Թիւֆէնքեան» հիմնադրամը վերջերս մասնաւոր հաւաքոյթով մը նշեց իր գործունէութեան 25-ամեակը։ Յոբելենական հաւաքոյթը համախմբեց հիմնադրամի աջակիցներն ու բարերարները, կառավարական պաշտօնատարներ, հասարակական կազմակերպութիւններու ներկայացուցիչներ եւ հիւրեր։
Հայաստանի ընդդիմութիւնը կը շարունակէ ջանքեր գործադրել աշխուժութիւն դրսեւորելու համար՝ մինչ երկրին տեսակէտէ ճակատագրական իրադարձութիւնները ընթացքի մէջ են։ «Տաւուշը՝ յանուն հայրենիքի» շարժումը հետամուտ է իր ներկայութիւնը զգալի պահելու՝ մանաւանդ Երեւանի կեդրոնին։
Մատենադարանը օժտուեցաւ ձեռագրերու կենսաքիմիական հետազօտութեան տարրալուծարանով մը:
«Այս ժառանգութիւնը դաժան պայմաններու ներքեւ հաւաքուած է՝ վանականներու, գաղթականներու եւ բարերարներու միջոցաւ»:
Թուրքիոյ յոյն համայնքը այս շրջանին եզակի յոբելեան մը կը նշէ։ Այսպէս, Ֆէնէրի յունաց վարժարանը թեւակոխած է իր հիմնադրութեան 570-ամեակը։ Դպրոցը հիմնուած է 1454 թուականին եւ այսօր կրթական գործունէութիւն կը ծաւալէ՝ միջնակարգի եւ լիսէի ձեւաչափերու մէջ։
Հայաստանի առաջին նախագահ Լեւոն Տէր-Պետրոսեան երէկ հանդիպում մը ունեցաւ Երեւանի մօտ Ֆրանսայի դեսպան Օլիվիէ Տըքոթինյիի հետ։ Տեսակցութիւնը տեղի ունեցաւ Տէր-Պետրոսեանի առանձնատան մէջ։