Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ստորեւ կը ներկայացնենք Գրիգոր Զօհրապի արձակ գրութիւններէն նմոյշ մը՝ երիտասարդ փաստաբանի մը կեանքէն դրուագ մը՝ ուր կը տեսնուի, թէ ո՜րքան իրաւացի է իրեն տրուած «հայ նորավէպի իշխանը» տիտղոսը։ Ուստի հոս նկատելի է «մտածող ե՛ւ գրող»ի սքանչելի՜ մէկ գործը, որ կը ներկայացնենք բոլորովին հաւատարիմ մնալով իր բնատիպին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կը շարունակենք ներկայացնել անմոռաց դէմքեր, որոնք յիշել եւ յիշեցնել պարտականութիւն մը կը համարինք, քանի որ անոնք միտք եւ հոգի փոխանցած են մեզի աւելի եւս ընդարձակելով մեր մտային եւ հոգեւոր հորիզոնները եւ սահմանները։
Ահաւասիկ շարք մը եւս անմոռաց դէմքերու։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Տարիքը խելքը չ՚աւելցներ։ Մարդոց ստուար մեծամասնութիւնը հոգւով, մտքով չափահասութեան երբեք չի հասնիր. քառասուն, յիսուն, վաթսուն տարեկան «մանուկ»ներ այնքա՜ն շատ են որքան նախակրթարաններու մանուկները։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Մարդկային անձ»ը, ըստ Աստուծոյ պատկերին ստեղծուած արարած մըն է միանգամայն մարմնաւոր եւ հոգեւոր։ Աստուածաշունչը այս իրականութիւնը կ՚արտայայտէ խորհրդանշական լեզուով, երբ կը հաստատէ, թէ «Աստուած ստեղծեց մարդը երկրի հողէն, փչեց անոր ռունգերուն մէջ կենդանի շունչ եւ մարդը եղաւ կենդանի էակ» (ԾՆՆԴ. Բ 7)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աստուածային պատկերը ներկա՛յ է իւրաքանչիւր մարդուն մէջ։ Օժտուած հոգիով մը «հոգեւոր եւ անմահ», մարդկային անձը միակ արարածն է երկրի վրայ, զոր Աստուած ստեղծեց եւ ուզեց ինքնիրեն համար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը յիշուի՝ թէ մարդ էակը մարմնով, միտքով եւ հոգւով «ամբողջ» մը կը կազմէ, եւ այս երեքը իրարմէ բաժնել եւ իրարմէ անջատ կերպով մտածել կարելի չէ, քանի որ անոնք իրար կը լրացնեն, իրար կ՚ամբողջացնեն։ Մարդ էակը առանց մարմնի, կամ առանց մտքի եւ կամ առանց հոգիի խորհիլ կարելի չէ եւ ան մարմնով, միտքով եւ հոգւով «մա՛րդ» է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ էակը ստեղծագործութեան մեծագոյն հանելուկն է. միշտ «անծանօթ» ո՛չ միայն իր շուրջիններուն, այլ նաեւ՝ «անծանօթ» ինքնիրեն։ Դարե՜րէ ի վեր փորձած են իմաստասէրներ լուծել «մարդ հանելուկ»ը, հասնիլ անոր գաղտնիքներուն, բայց քանի որ տակաւին կը շարունակեն «ծանօթանալ» մարդ էակին էութեան, այս կը նշանակէ, որ դարերէ ի վեր կատարուած աշխատութիւնները ապարդիւն են մնացած եւ «մարդ»ը կը շարունակէ «հանելուկ» մը մնալ ինքնիրեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Նախապէս ներկայացուցինք կենսագրութիւններ երեւելի անձնաւորութիւններու՝ որոնք իրենց մտաւոր աշխատութիւններով հետք են թողած եւ կերպով մը ծառայած՝ մտային զարգացման եւ հոգիի ազնուացման։ Ինչպէս ըսած ենք նախապէս, երախտագիտութեան եւ խղճի պարտք է զանոնք յիշել, եւ նաեւ պէ՛տք է օգտուիլ անոնց տիպար կեանքէն, փորձառութիւն աւելցնելով մեր կեանքի փորձառութեան վրայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Այո՛, Դուն կը սիրես ամէն ինչ, որ գոյութիւն ունի եւ չես խորշիր ո՛չ մէկ բանէ, զոր ստեղծեցիր. որովհետեւ եթէ Դուն բան մը ատէիր, պիտի չստեղծէիր։ Եւ բան մը ի՞նչպէս գոյութիւն ունենայ, եթէ Դուն չես ուզեր զայն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Այն որ հաւատք ունի, ան որ յոյս ունի եւ ան որ սէր ունի, անոր համար երբեք գոց դուռ չկա՛յ։
Այս ուղղութեամբ մահը «գոց դուռ» մը չէ, սակայն ըստ էութեան «դո՛ւռ» մըն է։