Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բամ­բա­սան­քը ո­րե­ւէ կեր­պով ար­դա­րաց­նել կա­րե­լի չէ՛։ Բայց ո­մանք կ՚ը­սեն, թէ խօ­սե­լիք նիւ­թի պա­կա­սի պատ­ճա­ռով է, որ մար­դիկ կը նա­խընտ­րեն բամ­բա­սել։ Հա­մո­զիչ պատ­ճա­ռա­բա­նու­թիւն մը չէ՛ ա­սի­կա։ Քա­նի որ «խօ­սե­լիք նիւ­թի պա­կաս»ին վե­րագ­րել «սխալ» մը՝ կը նշա­նա­կէ «սխա­լը ու­րիշ սխա­լով մը սրբագ­րել», ինչ որ ա­ւե­լի մեծ սխալ մը կը ստեղ­ծէ եւ սխա­լը կը բազ­մա­պատ­կէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Նե­րե­լը ա­ռա­քի­նու­թիւն է, ազ­նուու­թիւն է, ըն­տիր մար­դու գործ է։ Բայց նե­րե­լու, նե­րո­ղա­միտ ըլ­լա­լու ի­մաս­տը ի՞նչ է։ Ար­դա­րեւ նե­րե­լը, իր լայն ի­մաս­տով, կը նշա­նա­կէ՝ ժա­մա­նա­կա­ւոր պա­տի­ժի մը կամ հատու­ցու­մի մը թո­ղու­թիւն տալ՝ ո­րոնց պատ­ճառ ե­ղած յան­ցան­քը ջնջուած է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բա­նաս­տեղծ­ներ, ընդ­հան­րա­պէս կ՚եր­գեն ու կ՚ը­սեն, թէ աշ­խարհ ստեղ­ծուած է գար­նա­նա­յին կամ գար­նա­նան­ման ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նի մը ըն­թաց­քին։ Բա­նաս­տեղծ­նե­րու զգա­ցում­նե­րը զօ­րա­ւո՛ր են, ճշմար­տա­մերձ են, մտքին հա­մըն­թաց են ա­նոնց զգա­ցում­նե­րը, քա­նի որ կեան­քը ամ­բողջ կը զգան, կ՚ապ­րին եւ կ՚եր­գեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ի՛նչ բան որ ա­ղօթ­քով կը խնդրէք, հա­ւա­տա­ցէք թէ պի­տի՛ առ­նէք ու պի­տի կա­տա­րուի ձե­զի» (ՄԱՐԿ. ԺԱ 24)։­

Այս­պէս կ՚ը­սէ Յի­սուս, բայց այս խոս­տու­մը պայ­ման մը ու­նի։ Այն է՝ թէ Աս­տու­ծոյ կամ­քը անհ­րա­ժե՛շտ է խնդրան­քին կա­տար­ման հա­մար։ Ուս­տի մար­դուն խնդրան­քը պէ՛տք է Աս­տու­ծոյ կամ­քին հա­մե­մատ ու հա­մա­պա­տաս­խան ըլ­լայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մար­դիկ, ընդ­հան­րա­պէս դժգոհ են ի­րենց դիր­քէն կամ վի­ճա­կէն եւ տե­ւա­պէս տրտունջք կը յայտ­նեն՝ միշտ ձգտե­լով ա­ւե­լիին։ Մար­դիկ չեն գո­հա­նար ի­րենց ու­նե­ցա­ծով, նկա­տե­լով եւ կար­ծե­լով, թէ ա­ւե­լի շատ բա­նե­րու տի­րա­նա­լու ի­րա­ւուն­քը ու­նին, ա­ւե­լին վա­յե­լե­լու ար­ժա­նի են։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մար­դոց մի­ջեւ հա­ւա­սա­րու­թիւ­նը կը յե­նու էա­պէս ա­նոնց անձ­նա­կան ար­ժա­նա­պա­տուու­թեան վրայ, ինչ­պէս նաեւ ան­կէ բխող ի­րա­ւունք­նե­րուն վրայ։ Ա­մէն տե­սակ խտրա­կա­նու­թիւն, որ կը հա­յի ան­ձին հիմ­նա­կան ի­րա­ւունք­նե­րուն, կամ ցե­ղի, սե­ռի, մոր­թի գոյ­նին, ըն­կե­րա­յին կա­ցու­թեան կամ դիր­քի, լե­զուի եւ կամ կրօ­նի վրայ, պէ՛տք է զան­ցուի իբ­րեւ ներ­հակ Աս­տու­ծոյ ստեղ­ծա­գոր­ծու­թեան ընդ­հա­նուր ծրագ­րին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեան­քի գե­ղեց­կու­թիւն­նե­րը մարդ­կա­յին մտքի եւ կա­րո­ղու­թիւն­նե­րու «բարձր»երն են։ Ա­նոնք չեն ու­զեր եր­բեք մե­ծու­թիւն, բարձ­րու­թիւն եւ ո­րե­ւէ զա­նա­զա­նու­թիւն տես­նել ի­րենց շուր­ջը պա­տող ի­րե­րու ու ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րու մէջ՝ վեր չեն նա­յիր, քա­նի որ ա­նոնք վե՛րն են…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Լոյ­սի դար» է ի­րա­պէս ներ­կայ շրջա­նը մէ­կէ ա­ւե­լի ի­մաստ­նե­րով. ո՛չ միայն գի­տա­կան ու ի­մա­ցա­կան, այլ նաեւ՝ նիւ­թա­կա՛ն։ Այս դա­րուն մար­դիկ «լոյս եւ ա­ւե­լի լոյս»ի ե­տե­ւէն ին­կած են, ուս­տի քա­րը եւ ա­ղիւ­սը ու տախ­տա­կը լքած են եւ ա­պա­կի կը գոր­ծա­ծեն՝ սկսեալ սե­փա­կան բնա­կա­րան­նե­րէ մին­չեւ հսկայ շէն­քե­րու, գոր­ծա­րան­նե­րու, հան­րա­յին շէն­քե­րու, եւ վա­ճա­ռա­տուն­նե­րու հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բազ­մա­թիւ ան­գամ­ներ անդ­րա­դար­ձանք Խա­չի մա­սին այս սիւ­նակ­նե­րուն մէջ, քա­նի որ խա­չին գա­ղա­փա­րը եւ խոր­հուր­դը ա­ռա­ջին իսկ օ­րէն մե­ծա­րե­լի դար­ձած է քրիս­տո­նէա­կան զգա­ցում­նե­րուն։ Ար­դա­րեւ խա­չը իր յա­տուկ տե­ղը ու­նի ա­մէն քրիս­տո­նեայ ան­հա­տի կեան­քին մէջ։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­ւե­տա­րա­նի մէջ՝ մնաս­նե­րու ա­ռա­կը նմա­նու­թիւն ու­նի քան­քար­նե­րու ա­ռա­կին հետ. (ՄԱՏԹ. ԻԵ 14-20) եւ (ՂՈՒԿ. ԺԹ 12-28)։ Քան­քա­րը ծան­րու­թեան հին չափ մըն է՝ մօ­տա­ւո­րա­պէս 45 քի­լօ, որ այդ ծան­րու­թեամբ ոս­կի կամ ար­ծա­թի կը հա­մա­պա­տաս­խա­նէր։