Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ազատութիւն» եւ «անկախութիւն»՝ ահաւասիկ երկու արժէքներ, որ մարդս «մարդ» կ՚ընեն եւ կը զգացնեն, թէ ան ինքնութիւն մը ունի, անհատ մըն է՝ դատելու, որոշելու եւ իր կեանքի ընթացքը ընտրելու կարողութեամբ օժտուած։ Այս երկու արժէքներն են որ անհատը «ա՛նձ» մը կ՚ընեն եւ առիթ կու տան, որ ան արժանապատ-ւութեան տէր, ինքնակամ անձնաւորութիւն մը ըլլայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Վիճաբանութիւնը, իր շնորհալի կերպով եւ մարդկային արժանապատուութեան գիտակցութեան սահմաններուն մէջ՝ բանականութեան եւ խորհելու ու արտայայտուելու ազատութեան բնական մէկ պահա՛նջքն է։ Արդարեւ, պարզ է եւ հասկնալի, թէ խորհող մարդը կը վիճաբանի, քանի որ թէեւ ճշմարտութիւնը մէ՛կ է, բայց զայն գտնելու ճամբաները եւ միջոցները՝ տարբե՛ր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հաւաքական-ընկերային կեանքի մէջ կը գտնուին անձեր, որոնք լուրջ եւ յայտնի անյարմարութիւններ, թերութիւններ եւ տկարութիւններ ունենալով հանդերձ, իրենց դիրքը պահել կ՚ուզեն։ Այդ անձերը՝ որոնց գրաւած սխալ դիրքը եւ պաշտօնը, իրենցմէ աւելի ուրիշներու նիւթական եւ բարոյական վնասներուն պատճառ կ՚ըլլան, եւ իրենց անյարմարութեամբ շուրջինները վնասներու կ՚ենթարկեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ծե­րու­թիւ­նը, ընդ­հան­րա­պէս կը նշա­նա­կէ՝ չոր­նալ եւ չոր­ցած ա­նա­պա­տի մը մէջ ապ­րիլ, ե­թէ կա­րե­լի է «ապ­րիլ» ը­սել, այդ ա­մուլ եւ ան­շարժ կեան­քին։
Ա­նոնք որ չե՛ն ծա­նօ­թա­ցած Կի­կե­ռո­նի «Cato Maior»ին, որ կը կար­ծուի, թէ Ն.Ք. 44 թուա­կա­նին գրած է, երբ 62 տա­րե­կան էր, ան­շուշտ կրնան խոր­հիլ, թէ ծե­րու­թեան շրջա­նը մար­դուս ամ­լու­թեան եւ ան­շար­ժու­թեան շրջանն է, եւ թէ չոր­ցած ա­նա­պա­տի մը մէջ ապ­րի՛լ կը նշա­նա­կէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բնութիւնը ունի իր եղանակները եւ անոնցմէ մէկն է աշունը։ Եւ ինչպէս բնութիւնը ունի իր եղանակները, մարդիկ ալ իրենց կեանքի ընթացքին ունին իրենց յատուկ եղանակները ե՛ւ աշունը…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդուս մէջ սէրը, ընդոծին զգացում մըն է, եւ հետզհետէ կ՚աճի եւ զօրանալով կը շարունակուի։ Սէրը Աստուծոյ գոյութեան մէկ ապացո՛յցն է մարդուս մէջ, եւ կը շարունակուի մինչեւ վերջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հռչակաւոր ֆրանսացի գծագրիչ Jean-François Millet (1814-1875), իր «Անժէլիւս» կոչուած նկարին մէջ կը նկարագրէ դեռահաս եւ գեղջուկ ընտանիք մը իրենց արտին մէջ՝ ուր միասին կ՚աշխատին։ Իրենց քով կ՚երեւին երկրագործի պարզ գործիքներ, նաեւ ձեռնասայլ մը՝ ուր դրուած են հունձով լեցուն պարկեր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ազնուութիւն կամ ազնուականութիւն՝ առաքինութիւններ են, որ մարդս նկարագրով կը զօրացնեն եւ կատարելութեան կը հասցնեն ենթական։ Ազնուութիւնը կամ ազնուականութիւնը «ազնիւ» ըլլալու այն վիճակն է, որ կը նշանակէ՝ պատուական ըլլալ, շնորհալի՛ց ըլլալ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Տեսի՛լք ունենալու է մարդ եւ տեսիլք ապրելու է մարդ՝ որպէսզի կարենայ յառաջանալ եւ հասնիլ իր նպատակին։ Անշուշտ, մարդ տեսիլք ունենալէ կամ ապրելէ առաջ, պէտք է որ «նպատակ» մը ունենայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ մը ո՜վ գիտէ քանի՞ վերամուտներ կ՚ապրի իր ամբողջ կեանքի ընթացքին։ Ո՛չ միայն իր աշակերտութեան շրջանին, այլ նաեւ՝ իր զաւակներուն, իր թոռնիկներուն վերամուտներն ալ երբ նկատի առնուի, մարդ իր ամբողջ կեանքի ընթացքին, թէեւ տարբեր զգացումներով, բայց միշտ, տեւական վերամուտի ոգեւորութիւնը կ՚ապրի։